Auteur

Jan Kuitenbrouwer

Jan Kuitenbrouwer (3 februari 1955) is schrijver, columnist en taaldokter. Vorig jaar verscheen zijn boek ‘Datadictatuur, hoe de mens het internet de baas blijft’, waarin hij analyseert wat er terecht is gekomen van de oorspronkelijke beloften en idealen van Silicon Valley - (spoiler alert: niet veel) - en wat er zou moeten veranderen. Voor FTM volgt hij dit dossier in de tweewekelijkse rubriek #DataDictatuur.

Artikelen
23
2019

Mohamed Hassan / https://pxhere.com/en/photo/1586373
© PXhere

Geen reclame voor de Correspondent

Opinie
73
Jan Kuitenbrouwer

Jan Kuitenbrouwer

Jan Kuitenbrouwer interesseert zich al jarenlang voor de wereld van adverteerders en marketeers, en betreurt hoe weinig serieuze belangstelling er in de journalistiek bestaat voor dit fascinerende vakgebied. Hij las met stijgende verbazing hoe twee ‘slow journalists’ online adverteren tot onzin verklaarden. Tijd voor het fileermes.

Datadictatuur Reclame Marketing

Mark Zuckerberg in het Amerikaanse congres, oktober 2019
© AFP / Mandel Ngan

Mark, Donald en quid pro quo

Opinie
39
Jan Kuitenbrouwer

Jan Kuitenbrouwer

Volgend jaar vinden de Amerikaanse presidentsverkiezingen plaats. Niet alleen de kandidaten lopen zich warm, ook Facebook en Twitter doen dat. Met het Cambridge Analytica-schandaal van de vorige verkiezingen scherp voor de geest, verkent Jan Kuitenbrouwer het mijnenveld.

Datadictatuur Twitter Inc. Donald Trump Mark Zuckerberg Elizabeth Warren Cambridge Analytica Facebook ...

Geautomatiseerde productielijn van VDL Nedcar, 2014
© ANP / Lex van Lieshout

Basisinkomen: een ander woord voor dataslavernij

Opinie
43
Jan Kuitenbrouwer

Jan Kuitenbrouwer

Hoewel techneuten steevast beloven dat ze werkelijk alles zullen programmeren en automatiseren, blijft het probleem van ‘the last mile’ bestaan: er is altijd een restje dat niet geautomatiseerd kan worden en dat menselijke arbeid vergt. Belazerd betaald werk, overigens, of beter gezegd: spookwerk.

Datadictatuur basisinkomen kunstmatige intelligentie

Boekomslag
© Uitgever

Hackers onder elkaar

Opinie
92
Jan Kuitenbrouwer

Jan Kuitenbrouwer

Jan Kuitenbrouwer las ‘Permanent Record’, het boek dat Edward Snowden eerder deze maand publiceerde. Hoe komt een tamelijk gewone, maar superslimme nerd annex hacker tot de beslissing ‘landverrader’ te worden? Simpel: zíj begonnen.

Datadictatuur CIA Nsa Edward Snowden surveillance ...

Hackers hebben de halve wereld

Opinie
29
Jan Kuitenbrouwer

Jan Kuitenbrouwer

Internet kan een wapen zijn, en een hacker een spion met ‘a license to kill’. In het onthullende (en soms verontrustende) boek ‘Het is oorlog, maar niemand die het ziet’ onderzoekt Volkskrant-reporter Huib Modderkolk hoe digitale oorlogsvoering en spionage in hun werk gaan. Jan Kuitenbrouwer las het en huiverde. Moet het ergste nog komen, of wordt digitale spionage net als gewone spionage: een moeizame strijd met kleine succesjes?

Datadictatuur AIVD FBI CIA

Slecht nieuws: het internet chinaficeert

Opinie
28
Jan Kuitenbrouwer

Jan Kuitenbrouwer

Nadat bekend werd dat Twitter, Facebook en Youtube ‘verdachte’ accounts uit China hebben geblokkeerd, krabde Jan Kuitenbrouwer zich achter de oren. Het Westen laat geen gelegenheid voorbijgaan om China te bekritiseren vanwege het onderdrukken van dissidenten en het censureren en manipuleren van de publieke opinie. Doet Silicon Valley nu niet hetzelfde?

Datadictatuur

De opmars van de cyberjunk

Opinie
27
Jan Kuitenbrouwer

Jan Kuitenbrouwer

Jan Kuitenbrouwer bekent schuld: ook hij zit vaker met zijn telefoon in de hand dan hem lief is. Maar bijna in een ongeluk verzeild raken doordat een vrachtwagenchauffeur z’n mobieltje slecht kan wegleggen: dat is andere koek. Wat maakt dat internet zo verslavend is geworden? Doet die eindeloze stroom van notificaties, nieuwe berichten en filmpjes iets met onze hersenen?

Datadictatuur

De vooroordelen van internet

Opinie
48
Jan Kuitenbrouwer

Jan Kuitenbrouwer

Jan Kuitenbrouwer buigt zich over over een heikele kwestie: hoe vooroordelen zich voortplanten op internet. Algoritmen zijn zelden ‘neutraal’, al was het maar doordat de mensen die ze schrijven dat niet zijn, maar ook de data die als input worden gebruikt, zijn gekleurd door vooroordelen.

Datadictatuur Internet

Wij zijn de Indigi

Opinie
36
Jan Kuitenbrouwer

Jan Kuitenbrouwer

Jan Kuitenbrouwer ging op vakantie naar de toekomst en stuurde de achterblijvers een geheim document op dat hij daar wist los te peuteren.

Datadictatuur

Facebook: rattigheid kent geen tijd

Opinie
37
Jan Kuitenbrouwer

Jan Kuitenbrouwer

Jan Kuitenbrouwer heeft zo zijn bedenkingen bij de Libra, de nieuwe munt die Facebook wil introduceren. Wat wil Mark Zuckerberg bereiken met de invoering van een eigen betaalmiddel? Twee oude vrienden dwarsbomen, Facebooks imago oppoetsen of morrelen aan de heerschappij van de banken? Waarschijnlijk alledrie.

Datadictatuur Facebook Libra

Splinternet

Opinie
95
Jan Kuitenbrouwer

Jan Kuitenbrouwer

In het denken van de jaren zestig en zeventig bestond er maar één bedreiging voor een open, democratische meningsvorming: censuur, het verstoppen of achterhouden van informatie. Gaandeweg kregen we door dat manipulatie en framing eenzelfde effect hebben. Maar Big Tech weigert nog steeds zich daarvan rekenschap te geven, zegt jan Kuitenbrouwer.

Datadictatuur

Alles verbonden, alles kwetsbaar

94
Jan Kuitenbrouwer

Jan Kuitenbrouwer

Gemak dient de mens, en dus laten consumenten zich snel verleiden door ‘smart’: dat klinkt zo heerlijk handig. Maar voor dat beloofde gemak betalen we met onze data, vaak zonder dat te weten en zonder daar controle over te hebben, waarschuwt Jan Kuitenbrouwer.

Datadictatuur Internet of Things

Als de vos de passie preekt

Column
19
Jan Kuitenbrouwer

Jan Kuitenbrouwer

Vorige week vond in het parlement een hoorzitting plaats over de vraag hoe wij het internet kunnen reguleren, of beter gezegd: hoe we Big Tech kunnen reguleren. Er werd veel gezegd, maar er kwam weinig uit. Jan Kuitenbrouwer was erbij.

Datadictatuur Facebook

De stofzuiger van Silicon Valley

Column
20
Jan Kuitenbrouwer

Jan Kuitenbrouwer

Soms lijkt het wel of internet ons allemaal tot digitale lijfeigenen heeft gemaakt, op afstand bestuurd door een onzichtbaar systeem. Nepnieuws, echokamers, filterbubbels, microtargeting: de termen spreken tot de verbeelding, maar onder het vergrootglas van de onderzoeker verschrompelen ze volgens Jan Kuitenbrouwer toch een beetje.

Datadictatuur Internet of Things Facebook

Internet distribueert desnoods dunne poep

Column
72
Jan Kuitenbrouwer

Jan Kuitenbrouwer

Bij die discussie over de Auteursrechtenrichtlijn viel Jan Kuitenbrouwer iets op: de generatie die opgroeide met het internet heeft een andere kijk op de verhoudingen in de digitale wereld dan mensen die ouder waren toen het internet opkwam. Hij constateert een verschil in denkmodel.

Datadictatuur Auteursrecht Youtube

Bij de arrestatie van Julian Assange

Column
168
Jan Kuitenbrouwer

Jan Kuitenbrouwer

Jan Kuitenbrouwer buigt zich over de zaak-Assange. Wat de positie van de oprichter van WikiLeaks lastig maakt, is dat hij steeds twee petten draagt: hij zegt journalist te zijn maar redigeert niet; hij zegt ‘lekker’ te zijn maar is selectief; hij eist transparantvan anderen, maar is het zelf niet. ‘De dragers van het hermelijn moeten verantwoording afleggen, maar ook de luis in hun pels ontkomt er niet aan.’

Datadictatuur Wikileaks Transparantie Julian Assange

Lang leve het uploadfilter!

Column
94
Jan Kuitenbrouwer

Jan Kuitenbrouwer

De nieuwe richtlijn over auteursrechten en internet werd deze week in het Europees Parlement aangenomen. Jan Kuitenbrouwer is niet bijster onder de indruk van de bezwaren ertegen. Wat heet: hij juicht het uploadfilter van harte toe, en wast de critici de oren.

Datadictatuur Facebook Inc. Auteursrecht Google Inc. Youtube ...

Big Tech en de nieuwe trustbusters: game on!

Column
11
Jan Kuitenbrouwer

Jan Kuitenbrouwer

Jan Kuitenbrouwer kapt tweewekelijks een pad door de online jungle. Vandaag: waarom kan antitrustwetgeving geen vuist maken tegen de kartels uit Silicon Valley?

Datadictatuur Apple Facebook Inc. Google Inc. Amazon Elizabeth Warren Steve Bannon Sherman act ...

Mooi hoor, die privacywetgeving. Maar die trackers...!

Column
101
Jan Kuitenbrouwer

Jan Kuitenbrouwer

Jan Kuitenbrouwer kapt tweewekelijks een pad door de online jungle. Vandaag: op zoek naar koekjes, en wel van het venijnige soort – computerkoekjes die je op internet achtervolgen. Zulke ‘tracking cookies’ leggen van alles over je vast, ook hoogst persoonlijke gegevens, en ze zijn lastig te weren.

Datadictatuur Privacy trackers

© Foto: Jim Winstead, 2006 / https://www.flickr.com/photos/jimwinstead/96514340/

Weg met de waarheid! De zondeval van de narratieve journalistiek

Opinie
99
Jan Kuitenbrouwer

Jan Kuitenbrouwer

Jan Kuitenbrouwer buigt zich – juist in de week dat er opnieuw een reporter betrapt is op een ziekelijk dikke duim – over de verhalende journalistiek. Lijdt waarheidsvinding onder narratieve verslaggeving, of is zo’n manier van vertellen juist beter, omdat die de lezer meevoert en een kijkje achter de schermen biedt? Kuitenbrouwer duikt in de geschiedenis van de journalistiek, maakt een uitstapje naar de natuurkunde, legt de alwetende verteller onder de loep, en pleit voor witte plekken in de verslaggeving.

Journalistiek Nieuws Documentaire Plagiaat Verhalen ...

Tim Berners-Lee versus de Frightful Five: wie pakt de popcorn?

Opinie
17
Jan Kuitenbrouwer

Jan Kuitenbrouwer

Jan Kuitenbrouwer kapt tweewekelijks een pad door de online jungle.

Datadictatuur Privacy Tim Berners-Lee Solid
2018

De dam in de datadictatuur

Opinie
71
Jan Kuitenbrouwer

Jan Kuitenbrouwer

2018 was het jaar van de Grote Internet Ontnuchtering. Voor het eerst zagen we de techindustrie met haar datahonger als een Godzilla, die dreunend onze privacy vermorzelt. Jan Kuitenbrouwer signaleert een kentering en kapt vanaf nu tweewekelijks een pad door de online jungle.

Datadictatuur Silicon Valley data platform-economie

© Boomerang Create

Red de politieke journalistiek van de dood

Opinie
53
Jan Kuitenbrouwer

Jan Kuitenbrouwer

Jan Kuitenbrouwer onderwerpt de politieke journalistiek aan een uitgebreide analyse. Wat is factchecken eigenlijk nog waard in een wereld waarin kijkcijfers allesbepalend zijn, waarin politici zelf rechtstreeks met de burgers en hun kiezers kunnen communiceren en waarin politieke debatten tot een castingshow zijn verworden?

Twitter Inc. Donald Trump Facebook Inc. Mark Rutte Mediamagnaat framing fake news ...