Lise Witteman

Nu Brussel de eerste tientallen miljarden van het coronaherstelfonds uitdeelt, blijkt dat de lidstaten het vrijwel onmogelijk hebben gemaakt om te controleren hoe het geld wordt besteed en wie ervan profiteert. Terwijl de risico’s op fraude en corruptie met EU-fondsen bovengemiddeld groot zijn, doet een aantal landen er alles aan om publiek toezicht te vermijden. Ook Nederland geeft vooralsnog geen openheid van zaken.

Lise Witteman

Als sprinkhanen duiken speculanten op de grondstoffenmarkten. Veel gewone burgers gaan sinds de oorlog in Oekraïne gebukt onder stijgende prijzen. Maar beleggers slaan een slaatje uit (dreigende) tekorten aan voedselproducten en brandstoffen. Met dank aan hun behendige lobby in de pandemie. Juist toen kregen ze de politiek zo ver om de regels voor de financiële sector te versoepelen.

Lise Witteman

De Nederlandse overheid koos de afgelopen jaren voor klimaatbeleid dat de afhankelijkheid van aardgas verlengt. Het sleutelwoord: waterstof. Deze energiedrager is in heel Europa gepromoot als oplossing voor de klimaatproblematiek. Daarmee is bewust erop ingezet Rusland ook voor de toekomst als energieleverancier te behouden. Nu moet Europa halsoverkop een dure draai maken.

Lise Witteman

Europese autobedrijven zijn grootontvangers van geld uit het Europese coronaherstelfonds. De Brusselse miljarden zijn bedoeld om de groene transitie te versnellen. Maar een deel van de investeringen dreigt het gebruik van fossiele brandstoffen juist te verlengen – en daarmee de knellende afhankelijkheid van gas en olie uit Rusland.

Lise Witteman & Peter Teffer

De Europese Unie heeft een fonds van 723,8 miljard euro opgetuigd om de Europese economie weer vlot te trekken na de coronacrisis. Maar dit coronaherstelfonds gaat gepaard met een stille machtsoverdracht van de lidstaten naar Brussel. Dat kan voor ‘Griekse toestanden’ zorgen wanneer nationale parlementen pijnlijke hervormingen moeten slikken om het begeerde EU-geld te krijgen.

Lise Witteman, Peter Teffer & Jesse Pinster

Steeds meer ingrijpende besluiten worden op Europees niveau genomen. Maar zolang burgers niet weten wat er gaande is in Brussel, kunnen politici er verborgen agenda’s op nahouden en hebben lobbyisten vrij spel. Dat betoogt FTM’s EU-onderzoeksjournalist Lise Witteman. Om hier verandering in te brengen lanceert Follow the Money ‘Bureau Brussel’. Drie EU-specialisten gaan in samenwerking met collega’s uit heel Europa structureel de macht controleren.

Lise Witteman

De Nederlandse biochemiegigant DSM komt met een nieuw wondermiddel, waarmee de uitstoot van broeikasgassen door koeien (en de veehouderij) drastisch omlaag kan. Probleem: boeren kunnen zich het product niet veroorloven. DSM lobbyt ervoor dat Brussel de rekening oppakt.

Lise Witteman

Nederland stond in Europa vooraan om te regelen dat onze voedingsindustrie kon blijven draaien, toen in maart de corona-epidemie het continent overspoelde. Dat ging ten koste van de arbeidsmigranten bij de vleesverwerkers en in de distributiecentra, die zichzelf maar moesten zien te redden. Twee lockdowns en veel kritische berichtgeving verder, is er niets wezenlijks veranderd. Een volgend kabinet mag het oplossen, samen met de rest van de arbeidsmarktproblematiek.

Lise Witteman

De gemeente Amsterdam stak haar nek uit voor de opening van vliegveld Lelystad. Achter de schermen lobbyden wethouders Udo Kock (D66) en Sharon Dijksma (PvdA) bij de Europese Commissie voor een cruciale regeling, zodat Schiphol zijn positie als internationale luchthaven kan behouden. Dit gebeurde tegen de zin én de verkiezingsbelofte van coalitiegenoot GroenLinks. Corona en aarzelende politici dreigen nu alsnog roet in het eten te gooien.

Lise Witteman

De duurzame wind die door Europa waait, knaagt aan de machtige positie van de vleesindustrie. Decennialang konden veehouders, slachthuizen en exporteurs rekenen op warme banden met Brusselse beleidsmakers. Maar nu vlees in het verdomhoekje zit en de Europese Commissie tal van ingrijpende plannen voorbereidt, lobbyt de sector met nieuwe tactieken. ‘Moeten we een wereld zonder vlees wel willen?’

Frederique de Jong & Lise Witteman

Het coronavirus heeft de barre werkomstandigheden voor arbeidsmigranten in de Europese voedingsbranche onder een vergrootglas gelegd. Vakbonden luiden de noodklok over gebrekkige regelgeving en illegale praktijken, maar zetten zelf hun handtekening onder cao’s die uitbuiting faciliteren.

Lise Witteman

De Europese Unie, waar de grootste zuiplappen ter wereld wonen, houdt er allerlei programma’s op na om het gebruik van alcohol te ontmoedigen. Maar Amerikanen met EU-subsidie aan de Hollandse neut helpen, blijkt geen enkel probleem. Staatssecretaris Blokhuis van Volksgezondheid vindt de subsidie daarom ongepast, zegt hij in een reactie.

Lise Witteman

Nederland hielp digitale platforms als Uber om in Brussel regelgeving tegen te houden. Jarenlang hadden hun medewerkers – chauffeurs, maaltijdbezorgers, zorgverleners, schoonmakers – niets van de Europese Unie te verwachten. Nu hun situatie door de coronacrisis schrijnend urgent is, hebben ze amper zekerheden om op terug te vallen.

Lise Witteman

In 2016 werd de farmaceutische lobby opgeschrikt: Nederland had in de Europese Unie het probleem van de hoge medicijnprijzen op de agenda gezet. Voor het eerst zou er door Brussel serieus gekeken worden naar deze opjagers van zorgkosten. Maar met het aantreden van de nieuwe Commissie blijkt er nog niets wezenlijks veranderd. De lobby heeft zich intussen herpakt.

Dieuwertje Kuijpers, Frederique de Jong & Lise Witteman

Dieuwertje Kuijpers & Lise Witteman

Tijdens de campagne voor de Europese Parlementsverkiezingen worden kiezers om de oren geslagen met standpunten over de Nexit, een Europees Leger, en het verhuiscircus naar Straatsburg. Allemaal punten waar niet het Europarlement, maar de Europese Raad van regeringsleiders over gaat. Waar gaan deze verkiezingen dan wél over?