Frederique de Jong, Mira Sys & Ties Keyzer

Via de New Energy Coalition in Groningen financieren overheid en bedrijfsleven onderzoek naar duurzame energie. Uit onderzoek van De Onderzoeksredactie en Follow the Money blijkt echter dat vooral grote gasbedrijven de onderzoeksagenda bepalen. Auteurs Mira Sys en Ties Keyzer waren bij Frederique in de studio om te vertellen over hun onderzoek.

Mira Sys

Bijna vergeten, staat het ineens weer hoog op de agenda: loodvervuiling. Die is zorgwekkend, bijvoorbeeld omdat blootstelling aan dit metaal een negatief effect heeft op het IQ van jonge kinderen. Dat is al langer bekend, maar leidt niet tot een krachtige, eenduidige aanpak van het probleem. Sterker: de hoeveelheid lood die officieel in de grond mag zitten, is in veel Nederlandse gemeenten hoger dan de GGD wil.

Mira Sys

Noord-Holland kiest er als eerste provincie in Nederland voor om af te wijken van de strenge normen die sinds juli door het kabinet zijn ingesteld voor grond met toxische poly- en perfluoralkylstoffen (PFAS).

Mira Sys & Parcival Weijnen

Al vijftien jaar lang belooft de provincie de oevers van de Meeslouwerplas langs de A4 te verstevigen. Dat gebeurt met bagger. Eén van die ladingen is sterk vervuild met arseen. Dat wist het waterschap.

Katharina Vlaanderen, Mira Sys & Priscilla Tienkamp

Ook al staat er ‘spoed’ voor, van honderden locaties met ernstig vervuilde grond is onduidelijk wat ermee gebeurt. Uit een inventarisatie van LocalFocus en Follow the Money blijkt dat gemeenten en provincies weinig transparant zijn over locaties met ernstig vervuilde bodem.

Mira Sys

In de honderd jaar dat Nouryon en voorgangers in Twente zout uit de bodem halen, is er een gatenkaas van jewelste ontstaan. Tientallen zoutcavernes zijn mogelijk zo instabiel dat ze kunnen instorten. Hoewel Nouryon onder verscherpt toezicht staat, vult het deze cavernes tergend langzaam.

Mira Sys & Parcival Weijnen

FTM en Spit trekken tips na over vervuilde grondstort in voormalige zandwinputten. Er waren veel meldingen over grote hoeveelheden vuil die na de grondstort in de plassen dreven, en over de gebrekkige controle op geïmporteerde vervuilde grond. De vuile grond wordt onvoldoende gecontroleerd, er wordt grond gestort van dubieuze komaf, én gemeenten blijken soms financiële belangen te hebben bij het storten van die vuile grond.

Mira Sys

Terreinen waar vroeger industriële of andere vervuilende activiteiten hebben plaatsgevonden, zijn vaak nog steeds vies. Saneren is minder eenvoudig dan het lijkt: de kosten lopen tot in de miljoenen — áls het al lukt. In Amsterdam-Noord proberen ze een andere aanpak.

Mira Sys

Na de sneeuwval eerder deze week wordt weer druk met zout gestrooid op de wegen. Dat zout wordt deels uit de diepe bodem van Friesland gehaald. Met vergaande gevolgen: de bodem zakt. Omwonenden zijn ongerust, want voorspellingen over de effecten van mijnbouw waren al vaker verkeerd. Follow the Money zocht de Friese zoutwinning tot op de bodem uit.

Mira Sys

De Europese voedselveiligheidsautoriteit EFSA heeft een nieuwe voorlopige grenswaarde voor de teflon-stof PFOA vastgesteld. Die is vijftien keer strenger dan de waarden die het Nederlandse RIVM nu hanteert. Dat betekent dat de gerustellende conclusies uit eerdere onderzoeken naar de teflon-vervuiling zouden moeten worden herzien. Maar het RIVM wil de nieuwe waarden niet overnemen.

Mira Sys

Hoeveel giftige gefluoreerde koolwaterstoffen (PFAS) er in de Nederlandse bodem zitten, is nog nauwelijks bekend. Slechts in een klein aantal gemeenten is onderzoek gedaan, en landelijke interventiewaarden ontbreken. Het risico op verspreiding van de vervuiling is reëel: dat gebeurt via water, lucht, blusschuim en vervuilde grond die wordt hergebruikt. Bij hoge concentraties kunnen PFAS kwalijke gevolgen hebben, zo weten de omwonenden van Chemours in Dordrecht.

Frederique de Jong, Krijn Schramade & Mira Sys

De mariniers moeten van Doorn naar Vlissingen verhuizen, maar er zal nog flink wat werk moeten worden verzet voordat de kazerne daar kan worden gebouwd. Uit tal van rapporten – en interne documenten van Defensie – blijkt dat de grond ernstig is vervuild, en verspreid over het terrein liggen niet-ontplofte explosieven uit de Tweede Wereldoorlog. Dat maakt de verhuizing nóg duurder dan oorspronkelijk begroot. Wie zal dit betalen?

Anna Pleijsier, Frederique de Jong & Mira Sys

Zes jaar na het faillissement van fosforfabriek Thermphos, zit Zeeland nog steeds met een vervuild terrein in de maag. De sanering daarvan had al klaar kunnen zijn, als er niet steeds werd gevochten over de vraag wie voor de kosten zou moeten opdraaien. Hierdoor, en een reeks bestuurlijke blunders, pakte de sanering veel duurder uit: in het slechtste geval kost die 170 miljoen euro.

Anna Pleijsier & Mira Sys

Zes jaar na het faillissement kost de Zeeuwse Thermphos-fabriek nog steeds miljoenen aan belastinggeld. Op het terrein van fosforfabriek in Vlissingen bleven tonnen chemisch afval achter. Werden de kosten voor de hele sanering aanvankelijk geraamd op 70 miljoen euro, inmiddels lopen de schattingen op tot 170 miljoen. En het einde is voorlopig niet in zicht.