Het toekomstscenario van een volgende kredietcrisis is nog altijd springlevend. Het is daarom belangrijker dan ooit om te discussiëren over het fundament van ons financieel stelsel: geld. Daarom op FTM een serie artikelen over de mythes (en waarheden) rondom geldschepping, om zo tot de kern van het debat te komen. Vandaag: waar komt geld vandaan?

Hans Stegeman, investeringstrateeg bij Triodos en voormalig hoofdeconoom Nederland bij Rabobank, vindt dat het sturen op economische groei zijn beste tijd heeft gehad. Hij ontwikkelde daarom samen met Universiteit Utrecht een welvaartsindicator die meer meet dan de omzet van een land. ‘Het draait in het leven niet alleen om productie.’

Ook al wordt er weinig aan gedaan, iedereen weet het: torenhoge schulden zijn slecht. Economische groei geniet daarentegen bijna overal ter wereld de hoogste prioriteit en is synoniem aan vooruitgang. Maar schijn bedriegt: schuld en economische groei zijn twee kanten van dezelfde medaille. Ze dragen niet bij aan vooruitgang, maar houden ons gevangen in een vicieuze cirkel van stagnatie.

Het geldstelsel krijgt weinig aandacht van media en politiek, en dat terwijl het een grote invloed heeft op mens en natuur. Stichting Ons Geld organiseerde een symposium om het maatschappelijke gesprek over geldschepping op gang te houden. Waarom moet het geldstelsel hervormd worden en hoe zouden we dat kunnen doen?

Sinds de kredietcrisis is innovatie in de bankenwereld een onderwerp van politieke discussie. Echt innoveren in het bankwezen blijkt alleen nagenoeg onmogelijk: na twee jaar pingpongen tussen De Nederlandsche Bank (DNB) en het Ministerie van Financiën krijgt de ‘depositobank’ geen bankvergunning. Volgens de initiatiefnemers ontbreekt het bij Dijsselbloem en DNB vooral aan de wil om te innoveren en is dit ‘slechts het topje van de ijsberg.’

Shell en de Rotterdam School of Management hebben een samenwerkingsovereenkomst die het olie- en gasbedrijf de mogelijkheid geeft om het curriculum van studenten te beïnvloeden. Is het onderwijs nog wel onafhankelijk? En staat zulke samenwerking met een oliebedrijf de aandacht voor duurzaamheid niet in de weg? FTM sprak met enkele studenten.

Shell heeft meer dan 300 duizend euro betaald aan de Rotterdam School of Management voor een onderzoek naar het vestigingsklimaat voor multinational-hoofdkantoren in Nederland. De betrokkenheid van Shell als opdrachtgever is echter nooit publiek gemaakt. Het onderzoeksrapport werd later gebruikt in het lobbyprocess voor de invoering van een belastingregeling waar vooral multinationals van profiteren.

Amsterdam heeft genoeg van de rolkoffers en ijssalons in de stad. De gemeente beperkt daarom de verhuur van appartementen via Airbnb en gaat selecteren welke winkels hun deuren mogen openen. Is deze inbreuk op het eigendomsrecht gerechtvaardigd om het massatoerisme te beteugelen? Een blik op toeristeneiland Bali geeft inzicht.

De bankenwereld is eenzijdig. Het dogma van zekerheid vormt een barrière voor innovatie en keuzevrijheid. Dat moet veranderen, want er zijn talrijke alternatieven om maatschappelijke waarden weer een plek te geven in het bankieren.

De economische modellen melden zonnige vooruitzichten voor onze economie. De groei is echter niet duurzaam, meent econoom en hoogleraar Dirk Bezemer. Als je de schuldverschuiving richting vastgoed en financiële producten niet meeneemt, ontgaat het je hoe we meeschuiven naar een nieuwe crisis. En die wordt heftiger dan ooit.

Markus C. Kerber, de Duitse advocaat en hoogleraar die de strijd aanging met de Europese Centrale Bank (ECB) windt er geen doekjes om: ‘Het hoogste Europese gerechtshof beschermt de Europese instituties.’ Niet alleen de ECB, maar ook het Hof van Justitie doet zijn werk niet naar behoren en brengt daarmee de trias politica in gevaar.

De Tweede Kamer heeft gisteren de motie voor een juridische analyse van het opkoopprogramma van de Europese Centrale Bank (ECB) afgewezen. De onafhankelijke status van de ECB is voor VVD, PvdA en D66 belangrijker dan de miljarden aan extra kosten voor Nederlandse pensioenfondsen, als gevolg van het ECB-beleid. Hoe ver mag de centrale bank eigenlijk gaan met haar onconventionele opkoopprogramma en wie kan haar nog stoppen?

The European Central Bank (ECB) invests billions of public funds into the fossil fuel economy. The share of fossil fuel companies in its bond purchases is significantly higher than their contribution to the European economy warrants. The controversial purchase programme goes against the plea of a large group of international investors who urged the G20 to divest from fossil fuels last wednesday.

Het ECB-beleid kost de Nederlandse pensioenfondsen tientallen miljarden tot misschien wel 100 miljard euro, zo berekende CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt. Toch blijft niet morrelen aan het mandaat van de ECB het devies van de minister van Financiën. Volgende week bepaalt de Kamer of er onafhankelijk juridisch onderzoek naar het opkoopbeleid van de ECB komt. Steun lijkt vooralsnog schaars.

Het opkoopprogramma van de ECB is een duur en grof werkend medicijn dat de economie niet helpt. Het veroorzaakt ernstige bijwerkingen waartegen de positieve effecten niet opwegen. Ondanks de aanhoudende kritiek van Dr. Klaas Knot en zijn Duitse collega’s wordt de behandeling van Dr. Draghi voortgezet. Wat zit hier achter en waarom stellen we geen nieuwe diagnose?