Eelke van Ark

Al maanden circuleren berichten dat de PCR-test die wereldwijd gebruikt wordt om Covid-19 besmettingen vast te stellen, niet betrouwbaar zou zijn. De bron: een handjevol wetenschappers onder aanvoering van de Nederlandse moleculair bioloog – en creationist – Peter Borger. Follow the Money legt de kritiek van Borger op de snijtafel.

Eelke van Ark

Al maanden zwellen – wederom – geruchten aan over Ab Osterhaus, de huisviroloog van Op1. Had Osterhaus niet zo hard gewaarschuwd voor de Mexicaanse griep, terwijl hij zelf allerlei belangen had in de bestrijding ervan? Hoe zit het eigenlijk met belangen rond mogelijke vaccins tegen Covid-19? En waarom verscheen er ineens 5,6 miljoen euro op de balans van zijn eigen BV? ‘Je kunt alles wel verkeerd uitleggen.’

Eelke van Ark & Jan-Hein Strop

Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) wist al in het voorjaar dat er een tekort aan coronatesten aan zat te komen en dat uitbreiding noodzakelijk was. De artsen die het kabinet adviseren, negeerden de prognose echter herhaaldelijk. Dat blijkt uit interne stukken in handen van Follow the Money. Een reconstructie van een verloren zomer in de corona-epidemie. ‘De fout is geweest dat het najaar een aantal weken eerder begon dan vooraf gedacht.’

Eelke van Ark & Jan-Hein Strop

Een groot Duits laboratorium dat extra coronatestcapaciteit aanbood, werd door het Ministerie van VWS geweerd met de eis dat er een Nederlandstalige arts beschikbaar moest zijn. Dat blijkt uit documenten in handen van Follow the Money. Hiermee hielp VWS — in weerwil van het beleid van minister Hugo de Jonge — met het afschermen van de markt. ‘Dit is in strijd met Europees recht.’

Eelke van Ark

De gemeenten Smallingerland en Lingewaard deden onderzoek naar lokale zorgbedrijven die in opspraak kwamen door publicaties van Follow the Money en KRO’s Reporter Radio. Was het geld wel besteed aan zorg? Sluitend antwoord op die vraag kwam er niet. Toch doen beide gemeenten nog zaken met deze aanbieders. Waarom?

Eelke van Ark

Een Duits laboratorium, zijn Nederlandse partner en een groep huisartsen stonden vorige week vrijdag in de rechtbank tegenover de staat, de gemeente Amsterdam en alle GGD’s. De labs eisten gelijke behandeling met Nederlandse laboratoria. Volgens de staat was er nooit sprake geweest van ongelijke behandeling, ook al bleven duizenden coronatesten vanaf begin april ongebruikt.

Eelke van Ark

Nederland test aanzienlijk minder op corona dan andere EU-landen, blijkt uit internationale cijfers. Aan de capaciteit kan het niet liggen: van de ruim 17.000 beschikbare testen blijven er de afgelopen weken elke dag zeker 12.000 onbenut. De GGD-en houden zich bovendien in de praktijk soms strenger aan de richtlijn dan nodig. Dit blijkt in strijd met het advies van het European Centre for Disease Control (ECDC).

Eelke van Ark

Nadat wekenlang vijfduizend coronatesten ongebruikt bleven, gaan de gemeentelijke gezondheidsdiensten de testcapaciteit van U-Diagnostics gebruiken. Speciaal gezant Feike Sijbesma kwam tussenbeide om de gemeentelijke gezondheidsdiensten zover te krijgen.

Eelke van Ark

Meerdere leveranciers van testmateriaal voor Covid-19-testen komen over de brug met meer dan 2 miljoen testen voor Nederlandse labs. Dat blijkt uit een uitgelekte mail van microbioloog Ann Vossen van het Outbreak Management Team aan laboratoria. Onder de aanbieders bevindt zich niet marktleider Roche, die eerder kampte met leveringsproblemen. Vragen over wat Roche wel bijdraagt, stuiten op een muur van stilzwijgen.

Joost Ramaer & Eelke van Ark

Door het innemen van een uitzonderingspositie (opt-out) in een internationaal verdrag heeft de Europese Unie zichzelf een dwangmiddel ontzegd tegen ernstige tekorten aan medicijnen en medische hulpmiddelen. Overheden beseffen te weinig hoe belangrijk dwang is in de strijd tegen pandemieën, zegt jurist Ellen ’t Hoen, expert in intellectuele eigendom en toegang tot geneesmiddelen: ‘Die opt-out was toen al een dom besluit, en dat is het nog steeds.’

Eelke van Ark, Eric Smit & Siem Eikelenboom

Defensie beschikt over cruciale beademingsapparatuur die per direct nodig is om extra mobiele intensive care units (MICU’s) mee uit te rusten, en houdt deze achter de hand voor (toekomstig) eigen gebruik. De MICU’s zijn nodig om ernstig zieke patiënten over de nog beschikbare IC-bedden te verdelen. Dit blijkt uit onderzoek van Follow the Money.

Eelke van Ark & Jan-Hein Strop

De Europese Commissie onderzoekt de mogelijkheid om in te grijpen bij farmaconcern Roche. Aanleiding is mogelijk misbruik door Roche van zijn machtspositie in de markt voor coronatests. Dat hebben ambtenaren van de Commissie verklaard tegenover Follow the Money. De noodmaatregelen, op basis van het mededingingsrecht, kunnen variëren van het dwingen tot levering van materialen tot het opleggen van boetes.

Eelke van Ark & Jan-Hein Strop

Het Nederlandse beleid van spaarzaam testen op het coronavirus is voor een belangrijk deel ingegeven door een tekort aan laboratoriummaterialen. Farmaceut Roche domineert die markt en levert momenteel slechts 30 procent van de Nederlandse bestellingen. Roche heeft de sleutel van de voorraadkast en houdt vooralsnog het recept dat bepaalde tekorten kan helpen oplossen, onder de pet.

Eelke van Ark & Margot Smolenaars

Ouders met een kind bij De Hoenderloo Groep kregen zondagavond na de persconferentie van ministers Arie Slob en Bruno Bruins een telefoontje. De groepsleiding vroeg hen of zij hun kind langer thuis konden houden in verband met de coronamaatregelen.

Eelke van Ark, Frederique de Jong & Margot Smolenaars

Zorggroep Pluryn heeft onlangs definitief besloten de Veluwse jeugdzorginstelling De Hoenderloo Groep te sluiten. De ondernemingsraad van Pluryn wijt de ondergang van de instelling aan ‘falend bestuur, slecht management en ad hoc besluitvorming’. Follow the Money legt de teloorgang van dit 170 jaar oude jeugdzorginstituut op de snijtafel, op basis van interne documenten en gesprekken met tal van medewerkers en oud-medewerkers.

Eelke van Ark & Margot Smolenaars

Met de dreigende sluiting van instelling De Hoenderloo Groep op de Veluwe verdwijnen ruim tweehonderd moeilijk vervangbare jeugdzorgplaatsen. Sluiting is niet te voorkomen, zegt Pluryn, want de moederorganisatie lijdt al jaren onder de verliezen van Hoenderloo. Follow the Money ontdekte dat De Hoenderloo Groep niet zo verlieslijdend was als minister De Jonge en Pluryn doen voorkomen. En waarom geeft Pluryn geen uitleg over miljoenen aan verwachte opbrengsten uit de verkoop van vastgoed?