Vincent Harmsen

Volgens minister Kaag van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking profiteert iedereen van CETA, het handelsverdrag tussen de EU en Canada. Maar uit interne documenten blijkt dat Canada het verdrag gebruikt om Europese regels voor voedselveiligheid ter discussie te stellen. En daar lijkt de EU nu gehoor aan te hebben geven — mét steun van Nederland.

Vincent Harmsen

Pas na vragen van Follow the Money informeert landbouwminister Carola Schouten de Tweede Kamer over haar voornemen in te stemmen met een omstreden rekenmethode, die bepaalt hoeveel bijensterfte ‘acceptabel’ is. Deze rekenmethode is bedacht en ontwikkeld door pesticide-fabrikanten. Dat Europa meerdere benaderingen onderzocht, heeft Schouten niet verteld aan de Tweede Kamer.

Vincent Harmsen

Voor de chemische industrie is wetenschappelijk onderzoek in twijfel trekken de beste manier om te voorkomen dat een schadelijk product wordt gereguleerd, stelt hoogleraar David Michaels. Hij stond zeven jaar aan het hoofd van een agentschap in de VS dat verantwoordelijk is voor veiligheid op de werkvloer, en schreef twee boeken over de strategie die bedrijven gebruiken om onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek in diskrediet te brengen. ‘Twijfel zaaien is veel makkelijker, en in de praktijk veel effectiever, dan het beleid zelf bekritiseren.’

Vincent Harmsen

Met gestrekt been verkondigt toxicoloog Henk Tennekes al tien jaar lang zijn theorie over het verband tussen bijensterfte en bestrijdingsmiddelen. In het beste geval werd hij genegeerd, in het slechtste moedwillig als ‘te activistisch’ aan de kant geschoven. Nu blijkt dat hij al die tijd gelijk had.

Vincent Harmsen

Een onafhankelijke factchecker annex journalistiek onderzoeksplatform voor agrarische feiten: zo presenteert de stichting Agri Facts zich aan de buitenwereld. Maar de lijntjes tussen de kopstukken van Agri Facts en de Nederlandse landbouwlobby blijken zeer kort. Ook ontving de stichting donaties van grote veevoerfabrikanten, zonder hierover transparant te zijn.

Vincent Harmsen

In de jaren negentig kregen universiteiten het credo van de marktwerking opgelegd. De overheid bepaalde dat wetenschappelijk onderzoek niet langer alleen uit publieke middelen moest worden gefinancierd, maar voortaan ook deels met extern geld. Dat betekende dat universiteiten de boer op moesten. Voor Wageningse onderzoekers betekende dat het begin van een innige samenwerking met chemiegiganten.

Vincent Harmsen

In april bracht FTM aan het licht hoe de Europese bescherming van bijen in Brusselse achterkamers dreigt te sneuvelen. Sindsdien hebben Nederlandse Europarlementariërs niet stilgezeten: in het Europees Parlement vond vorige maand een speciale hoorzitting over het bijenrichtsnoer plaats. Europarlementariërs willen nu de afzwakking gaan proberen tegen te houden. Woensdag wordt in Straatsburg over een motie gestemd.

Vincent Harmsen

De pesticide chloorpyrifos werd in 2006 op de Europese markt toegelaten. Binnenkort wordt gestemd over een nieuwe goedkeuring. Uit heranalyse blijkt dat de pesticide gevaarlijker is dan gedacht: onafhankelijke experts wijzen erop dat fabrikant Dow Chemical haar onwelgevallige gegevens heeft weggemoffeld. Chloorpyrifos kan het ongeboren kind schaden, waarschuwt voedselwaakhond EFSA nu. Een veilige ondergrens is niet vast te stellen; een Europees verbod volgt naar verwachting snel.

Vincent Harmsen

Begin april liet FTM zien dat Nederland invoering van de Bee Guidance, een Europees richtsnoer om bijen te beschermen, al jarenlang tegenwerkt. Die onthulling leidde tot een Kamerdebat, waarin minister Schouten (Landbouw) de Kamer gedetailleerde inzage in het dossier beloofde. Uit de stukken die zo openbaar zijn geworden, blijkt opnieuw iets opmerkelijks: Nederland heeft bij de Europese Commissie gepleit voor een nieuw rekenmodel om bijenpopulaties te monitoren. En dat model wordt gepusht door de chemische industrie.

Frederique de Jong & Vincent Harmsen

Vincent Harmsen

Sinds 2013 ligt in de EU een richtsnoer klaar om bijen en andere insecten te beschermen tegen pesticiden. De invoering daarvan wordt al jaren getraineerd, en Nederland blijkt daaraan mee te doen: ons land betoont zich gevoelig voor de argumenten van de pesticide-fabrikanten. Sinds januari 2019 ligt er een drastisch afgezwakte versie van het richtsnoer ter tafel.