Margot Smolenaars & Judith Spanjers

Via jaarlijkse keuringen van het managementsysteem garandeert het Keurmerkinstituut dat de jeugdbescherming in staat is goed werk af te leveren. Hoe en waarom een instelling het predikaat ‘gecertificeerd’ krijgt (of verliest), is echter in nevelen gehuld: rapporten zijn niet openbaar, en zelfs de gemeenten en de cliëntenraad krijgen er niet zomaar toegang toe. De Limburger en Follow the Money ontdekten dat eenzelfde probleem binnen dit ‘objectieve’ systeem bij verschillende organisaties tot andere uitkomsten leidt.

Daan Appels & Rosanne Kropman

Gemeenten moeten jeugdhulp betalen, maar hebben inhoudelijk niets te zeggen over de behandeling. Toch bemoeien gemeenten zich daarmee, vaak om kosten te besparen, blijkt uit verschillende uitspraken van rechters. Met name kinderen die specialistische en dus dure jeugdzorg nodig hebben, vinden gemeenteambtenaren op hun pad.

Margot Smolenaars

Vanaf vandaag neemt Jeugdbescherming Brabant geen enkel kind meer aan, ook niet als de rechter het ze opdraagt. De maat is vol, het personeel is overbelast en er is geen andere gecertificeerde instelling die het werk kan overnemen. ‘Angstaanjagend,’ vindt kinderrechter Susanne Tempel de situatie. ‘We moeten waken voor een domino-effect.’

Judith Spanjers

Sinds gemeenten verantwoordelijk zijn voor jeugdzorg staat ook de ‘markt’ voor jeugdbescherming open. Alleen Briedis lukte het zich tussen de gevestigde orde te wringen. Met grote idealen bestormde deze coöperatie van zelfstandig werkende jeugdbeschermers in 2018 de markt. Amper twee jaar na dato is Briedis haar certificaat kwijt en vraagt de bestuurder gedesillusioneerd faillissement aan. Gezinnen en medewerkers blijven in verwarring achter.

Judith Spanjers & Margot Smolenaars

Terwijl bestuurders en branchevertegenwoordigers zich het hoofd breken over tarieven, vacatures en volume maken, voeren jeugdbeschermers het werk uit. Dat valt hen steeds zwaarder. Wachtlijsten, overbelasting, geldgebrek en gedoe met gemeenten over vervolghulp zijn dagelijkse kost. Tegen Follow the Money doen negen jeugdbeschermers uit het hele land een boekje open over hun werkomstandigheden. ‘Ik zie het vuur doven.’

Judith Spanjers, Margot Smolenaars & Tom Claessens

Door een ongekende uittocht van medewerkers zit de jeugdbescherming volledig klem. Tussen 2015 en 2019 verlieten meer dan vijfduizend medewerkers de veertien jeugdbeschermingsorganisaties. In 2019 keerde bijna een vijfde van het personeel de jeugdbescherming de rug toe, en zat 6,9 procent ziek thuis. Honderden kinderen blijven zo verstoken van hulp. ‘Het systeem staat op klappen.’

Eelke van Ark

Eigenaar Koos Föllings van GGZ-instelling Compass doet zich valselijk voor als psychotherapeut, is veroordeeld voor stalking en bedreiging met ernstige mishandeling. Hij behandelt desondanks al tien jaar kwetsbare cliënten, waaronder veel minderjarigen. Beschuldigingen van gerommel met declaraties vormden de start van een onderzoek van FTM en Pointer. Dat leidde tot een wekenlange speurtocht langs instanties en betrokkenen met bizarre wendingen. ‘Onbegrijpelijk dat deze man door de mazen glipte.’

Lucien Hordijk & Daan Appels

Tim Robbe adviseerde honderden gemeenten over de inkoop en predikte jarenlang het evangelie van keuzevrijheid. Inmiddels zijn er duizenden zorgbedrijven bijgekomen en geeft bijna elke gemeente meer geld uit aan jeugdzorg dan er binnenkomt. Dat was niet wat consultant Robbe voor ogen had. ‘Ik vraag me steeds vaker af of ik niet ook maar een van de vele poppetjes ben die uit deze ruif eet, maar geen noemenswaardig verschil maakt.’

Judith Spanjers & Rosanne Kropman

In vijf jaar tijd verveelvoudigde het aantal jeugdzorgaanbieders tot 6000 nu. De hoeveelheid inspecteurs bij de Inspectie bleef gelijk. Kan de Inspectie haar controlerende taak nog uitvoeren? Hoofdinspecteur Korrie Louwes vindt van wel. ‘Maar ik zeg het met enige aarzeling.’

Frederique de Jong, Judith Spanjers & Rosanne Kropman

Rosanne Kropman vernam dat de gemeente Hoogeveen geen geld meer had en vroeg zich af waar het budget aan opgegaan was. Zij turfde behoorlijk wat zorgboerderijen die coaching met paarden bieden. Judith Spanjers dook cijfers op uit het zuiden van het land en en samen onderzochten ze het fenomeen. Aan Frederique vertellen ze hoe ze dat deden en welke indrukwekkende bedragen er in deze branche omgaan.

Lucien Hordijk

Minister Hugo de Jonge was de afgelopen kabinetsperiode ‘stelselverantwoordelijk’ voor jeugdzorg. Een hoofdpijndossier, waarover hij de Kamer drie jaar lang nauwelijks informeerde en waarin het nieuwe decentrale zorgstelsel ontembaar bleek. Geruisloos en roemloos vertrok De Jonge eind vorig jaar van de portefeuille waarop hij zich als wethouder in Rotterdam juist manifesteerde. De jeugdzorg verkeert in crisis. ‘Denken dat het vanzelf goed komt, daar geloof ik gewoon niet meer in.’

Frederique de Jong & Margot Smolenaars

Margot Smolenaars volgde al geruime tijd een paar gezinnen met complexe scheidingen, toen ze Klaas den Tek sprak. Hij bleek met hetzelfde onderwerp bezig: vechtscheidingen en de rol van Jeugdzorg. Hoeveel geld gaat daar eigenlijk naartoe en wat levert het op? Ze besloten samen verder te graven. Hier vertellen ze hoe die samenwerking verliep en wat er boven tafel kwam.

Rosanne Kropman

Sommige jeugdzorginstellingen zijn net als banken: ‘too big to fail’. Zo’n instelling is Intervence, die de zwaarste vorm van jeugdzorg levert in Zeeland. Toch wilden de verantwoordelijke wethouders de instelling laten omvallen. Dat besluit namen ze zonder te hebben nagedacht over een overgangsplan voor de 750 kwetsbare kinderen. Voor de bestuurders was maar één overweging leidend: de centen.

Frederique de Jong, Margot Smolenaars & Rosanne Kropman

iHub, een van de grootste jeugdzorgaanbieders van Nederland, kampte de afgelopen drie jaar met een aantal ernstige incidenten in hun gesloten jeugdzorginstellingen, van zelfdoding tot seksueel misbruik. Daarnaast waren panden niet op orde, bleek het personeel te laag geschoold, jongeren waren verstoken van therapie en scholing, soms zelfs van eten. Ondertussen groeide de organisatie door om overeind te blijven in de grillige jeugdzorgmarkt.

Judith Spanjers & Stephan Jongerius

Vandaag debatteert de Tweede Kamer met staatssecretaris Blokhuis van Volksgezondheid, Welzijn en Sport over de jeugdzorg. Terwijl veel gemeenten kampen met tekorten, boeken jeugdzorgaanbieders flinke winsten. Te veel geld dat bedoeld is voor de zorg verdwijnt in de zakken van private ondernemers. Maar hoeveel precies weet niemand. De Kamer wil dat hij ingrijpt, maar Blokhuis kaatst de bal vooralsnog terug naar de gemeenten.