Redactie

Fijn vestigingsklimaat, maar geen moreel kompas. Waarom werden rijke Russen met open armen ontvangen door de fiscalisten en juristen aan de Zuidas?

Hugo Rasch & Jan-Hein Strop

Het Kremlin en gelieerde partijen hebben warme banden met een groot aantal advocatenkantoren aan de Amsterdamse Zuidas. Follow the Money brengt in kaart wie de belangrijkste juridische hulptroepen zijn van de Russen. Nemen deze kantoren net als Houthoff afscheid van hun Russische cliënten?

Daniël de Jongh

Een bijheffing over geldstromen die nauwelijks belast in belastingparadijzen eindigen? Mooi niet, dacht de American Chamber of Commerce. Namens honderden multinationals zorgde de lobby van AmCham ervoor dat de Europese anti-belastingontwijkingsmaatregel in Nederland geheel verwaterde.

Martijn Nouwen

De Pandora Papers hebben een investering van Wopke Hoekstra in een Afrikaans safaribedrijf via een belastingparadijs aan het licht gebracht. Er was geen sprake van belastingontduiking, maar dat is niet het hele verhaal. Onderzoek laat zien hoe het safaribedrijf jarenlang een agressieve belastingstructuur lijkt te hebben gebruikt om Afrikaanse belastingen te ontwijken.

Eric Smit & Frederique de Jong

Toen ABN Amro gered werd door de staat was de opdracht er een saaie bank van te maken, zonder risico’s. Gerrit Zalm hield zich niet aan die opdracht. Eric Smit ontdekte dat er tijdens zijn bestuur constructies via Luxemburg zijn opgetuigd om belastingvoordeel te behalen. Hij belde met Zalm om verhaal te halen.

Henk Willem Smits

‘Nee, Nederland is geen belastingparadijs en zal dat ook nooit worden.’ Aldus Marnix van Rij, beoogd staatssecretaris Fiscaliteit, eerder deze week na zijn gesprek met formateur Rutte. Het nieuwe kabinet is ambitieus in het bestrijden van belastingontwijking door multinationals. Dat zal nog een hele klus worden. Uit een inventarisatie van Follow the Money blijkt dat 55 van de honderd grootste bedrijven van de wereld om fiscale redenen in Nederland zitten.

Henk Willem Smits & Siem Eikelenboom

De Universiteit van Amsterdam verzweeg vijftien jaar dat een leerstoel aan de afdeling fiscaal recht deels werd gefinancierd door belastingadvieskantoor Loyens & Loeff, dat bovendien de hoogleraar voor die leerstoel leverde. Een ander Zuidaskantoor, EY, betaalt jaarlijks tonnen voor een andere leerstoel waarvoor het eveneens de hoogleraar levert. Dit blijkt uit documenten die Follow the Money heeft verkregen na een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur.

Frederique de Jong, Henk Willem Smits & Remy Koens

Zelfs Henk Willem Smit was verbaasd toen hij erachter kwam hoeveel illegale goksites opereren vanuit Curaçao. Hij schrijft al jaren over obscure zaken, maar was dit nog niet eerder tegen gekomen. Samen met ‘datamonster’ Remy Koens onderzocht hij de enorme lijst van sites.

Henk Willem Smits

Tot frustratie van opsporingsdiensten staan superjachten doorgaans via ondoorzichtige bedrijfsconstructies geregistreerd in belastingvriendelijke oorden. De populairste zijn de Kaaimaneilanden en Malta. Op dat laatste eiland heeft de vaste zakenpartner van prins Bernhard junior een jacht van 6,25 miljoen euro ondergebracht.

Henk Willem Smits & Hugo Rasch

Tom de Swaan, president-commissaris van ABN Amro, doet per direct afstand van zijn belang in een safari-onderneming van een oud-collega in Tanzania en Kenia. Dit heeft De Swaan via een intern bericht aan het personeel van ABN Amro gemeld. De Swaans investering liep via de Britse Maagdeneilanden en Mauritius. ‘Ik vind het zeer vervelend dat de bank door mijn toedoen op deze wijze in het nieuws is gekomen.’

Henk Willem Smits

Leveranciers beschuldigen de Spaanse telecomgigant Telefónica ervan geld af te romen in Zuid-Amerika. Dat geld zou Telefónica wegsluizen via Duitse en Nederlandse brievenbus-bedrijven. In Peru, Spanje en Duitsland lopen daarom onderzoeken met de Telefónica-dochters aan de Amsterdamse Zuidas in de hoofdrol.

Dennis Mijnheer & Hugo Rasch

Een van de grootste advocatenkantoren van Nederland, Houthoff, bedient grote klanten als Gazprom, Vimpelcom en de Russische Federatie. Houthoffs ambitie om via een elite-clientèle op te klimmen tot de top is zo hoog, dat de compliance eronder lijdt. Advocaten zijn drukker met winstpunten scoren dan cliëntendossiers op orde houden.

Stefan Vermeulen & Hugo Rasch

Techbedrijf Uber gebruikt verschillende fiscale trucs om via Nederland winstbelasting te ontwijken. Een interne lening van 16 miljard dollar uit Singapore roept vragen op: volgens experts gaat het om een 'onzakelijke' constructie. Europarlementariër Paul Tang wil dat Brussel een onderzoek instelt.

Siem Eikelenboom

Toezichthouder De Nederlandsche Bank heeft het Amsterdamse trustkantoor TMF al in mei 2018 een boete van ruim 600.000 euro opgelegd vanwege zijn faciliterende rol bij een fraudeschandaal in Mozambique. Dit blijkt uit een tot op heden onopgemerkt vonnis van de rechtbank Rotterdam, dat ontdekt werd door Transparency International en het Open Society Justice Initiative.

Dennis Mijnheer

Een chique Haags trustkantoor verleende belangrijke diensten voor Sergej Kurchenko. Diens media-imperium werd geconfisceerd door de overheid, de Oekraïense oligarch belandde op een sanctielijst en hij vluchtte naar Rusland. Hoe raakten twee deftige Haagse heren opgezadeld met een ‘foute’ Oekraïense miljonair in hoodie?

Dennis Mijnheer

Nederland is een geliefd toevluchtsoord voor oligarchen. De meest bekende is Michail Chodorkovski, de voormalige eigenaar van het Russische olieconcern Yukos. Minder bekend is de Oekraïense zakenman Igor Kolomoisky: hij wordt verantwoordelijk gehouden voor een ‘gat’ van 5,5 miljard dollar op de balans van de Oekraïense Privatbank en voert nu onder meer vanuit Nederland een wereldwijde, juridische loopgravenoorlog. Wat hebben mensen als Kolomoisky precies te zoeken in ‘Moneyland’ Nederland?

Dennis Mijnheer

De naar Parijs gevluchte Russische topeconoom Sergei Guriev was onlangs voor een flitsbezoek in Nederland. Tijdens een lezing en een interview met Follow the Money ging hij in op de wijdverbreide corruptie in Rusland, de gigantische kapitaalvlucht en de faciliterende rol die Nederland speelt in het wegsluizen van tientallen Russische miljarden. ‘Nederlandse belastingbetalers profiteren niet van de Russische gelden; de enigen die profiteren, zijn de juristen die helpen de vennootschapsstructuren op te zetten.’