Dossier

Wetenschap op bestelling

Het onderzoeksbudget aan universiteiten is de afgelopen jaren afgeknepen. Academische onderzoekers gaan daardoor noodgedwongen op zoek naar geld buiten de universiteit, zoals bij overheidsprogramma's, buitenlandse partijen of het bedrijfsleven. De concurrentie om subsidiepotjes en private financiering zorgt ervoor dat academische onderzoekers vragen gaan stellen, die de agenda van de geldschieter dienen. Daar komt bij dat de regering, voornamelijk via het topsectorenbeleid, de samenwerking tussen wetenschap en het bedrijfsleven stimuleert. Follow the Money onderzoekt hoe de geldstromen lopen en wat deze ontwikkelingen voor effect hebben op de wetenschap.

De meest recente casus in ons onderzoek: de wel héél nauwe banden tussen de Rotterdam School of Management en olie- en gasbedrijf Shell.

volg dit dossier
Artikelen
15
2017

Hoe wetenschappelijke uitgevers zich verrijken met onze belastingcenten

23
Sophie Stadhouders

Via peperdure tijdschriftabonnementen houden grote, commerciële uitgevers publiek gefinancierd onderzoek achter gesloten deuren. Universiteiten worden vervolgens gedwongen hoge prijzen te betalen voor toegang tot de wetenschappelijke artikelen die hun eigen medewerkers hebben geschreven. Hoe werkt dit lucratieve uitgeefsysteem?

Wetenschap op bestelling Reed Elsevier Wetenschap universiteiten elsevier RELX wetenschappelijke tijdschriften ...

© ANP / Jerry Lampen

Hoe het gasbedrijf op zoek ging naar maatschappelijk draagvlak

4
Bart Crezee

Nederlandse gasbedrijven lobbyen tijdens het Haagse formatieproces om het maatschappelijke draagvlak voor gaswinning te verbeteren. Zelfs wetenschappelijk onderzoek wordt ingezet om bij te dragen aan deze ‘license to operate’. Het is echter niet alleen de gassector zelf, maar ook de overheid die dit onderzoek financiert. Zo staat de overheid haar eigen maatschappelijk verantwoorde keuzes over het Nederlandse gas in de weg.

Wetenschap op bestelling Aardgas in Groningen Onze verslaving aan aardgas Shell Henk Kamp Groningen Aardbeving NAM LNG Rotterdam School of Management ...

Wat vinden studenten van de invloed van Shell op hun opleiding?

9
Thomas Bollen

Shell en de Rotterdam School of Management hebben een samenwerkingsovereenkomst die het olie- en gasbedrijf de mogelijkheid geeft om het curriculum van studenten te beïnvloeden. Is het onderwijs nog wel onafhankelijk? En staat zulke samenwerking met een oliebedrijf de aandacht voor duurzaamheid niet in de weg? FTM sprak met enkele studenten.

Wetenschap op bestelling Onderwijs Shell Duurzaamheid Studenten Universiteit Rotterdam School of Management Erasmus Universiteit Rotterdam RSM ...

© Wikimedia Commons

Wetenschappers die knokken om centen, werkt dat?

23
Sophie Stadhouders

Begin mei ontvingen zes Nederlandse onderzoeksteams elk 18,8 miljoen euro van de overheid voor fundamenteel onderzoek. Reden voor een feestje dus. Maar zijn dergelijke subsidies, waar hevige competitie aan voorafgaat, wel zo'n goed idee?

Wetenschap op bestelling Onderzoek Subsidie Wetenschap Universiteit NWO wetenschappers Zwaartekrachtsubsidie VAWO ...

© EPA / Stringer

Ook ING mag meebepalen over het curriculum van Rotterdamse faculteit

10
Bart Crezee en Thomas Bollen

De Rotterdam School of Management, een van de grootste faculteiten van de Erasmus Universiteit, haalt fors uit naar de onderzoekers van denktank Changerism. Hun onderzoeksrapport toont aan hoe Shell contractueel de mogelijkheid heeft om invloed uit te oefenen op ‘de opzet van het curriculum en het profiel van studenten.’ De faculteit doet dit af als slechts een ‘ongelukkige formulering’, maar aanvullende feiten schetsen een ander beeld: ook ING blijkt het curriculum mee te mogen bepalen.

Wetenschap op bestelling ING Shell wetenschappelijk onderzoek Henk Volberda Rotterdam School of Management RSM ...

Beeld door Wikimedia-gebruiker Timelezz
© CC BY-SA 3.0

Shell kon belastingwensen legitimeren dankzij 'wetenschap op bestelling'

10
Bart Crezee en Thomas Bollen

De onafhankelijkheid van de Rotterdam School of Management staat ter discussie vanwege haar innige banden met Shell. Zonder het te vermelden financierde het olie- en gasbedrijf een onderzoek van managementprofessor Henk Volberda. Zijn werk legitimeerde vervolgens een omstreden belastingverlaging, een wens van ex-Shell CEO Jeroen van der Veer. Volberda reageert op de onthullingen van eerder deze week.

Wetenschap op bestelling Shell Multinationals wetenschappelijk onderzoek Henk Volberda Rotterdam School of Management Erasmus Universiteit Rotterdam wetenschappelijke onafhankelijkheid ...

Shell financierde Rotterdamse professor voor onderzoek in de lobby voor belastingverlaging

26
Thomas Bollen

Shell heeft meer dan 300 duizend euro betaald aan de Rotterdam School of Management voor een onderzoek naar het vestigingsklimaat voor multinational-hoofdkantoren in Nederland. De betrokkenheid van Shell als opdrachtgever is echter nooit publiek gemaakt. Het onderzoeksrapport werd later gebruikt in het lobbyprocess voor de invoering van een belastingregeling waar vooral multinationals van profiteren.

Wetenschap op bestelling Shell Multinationals wetenschappelijk onderzoek Rotterdam School of Management Erasmus Universiteit Rotterdam ...

Hoe de Erasmus Universiteit nauw verweven raakte met Shell

11
Bart Crezee

De vermaarde Rotterdam School of Management, een van de grootste faculteiten van de Erasmus Universiteit Rotterdam, heeft innige banden met olie- en gasbedrijf Shell. Uit een onderzoeksrapport dat vandaag verschijnt blijkt dat hiermee ook de wetenschappelijke integriteit van de faculteit in het geding komt.

Wetenschap op bestelling Shell Klimaatverandering wetenschappelijk onderzoek Rotterdam School of Management Erasmus Universiteit Rotterdam ...

Echt betrouwbare wetenschap bekritiseert allereerst zichzelf

Column
10
Stijn van Gils

Het is voor de wetenschap niet constructief om de samenleving een gebrek aan vertrouwen te verwijten, zegt promovendus Stijn van Gils in een reactie op een artikel van twee KNAW-geleerden. 'Laat de wetenschap eerst eens wat kritischer naar zichzelf kijken.'

Wetenschap op bestelling Wetenschap Ecologie KNAW onvrede ...
2016

Gesponsorde melkhoogleraar pleit nog één keer voor meer zuivel

31
Stijn van Gils

In zijn afscheidsrede betreurt hoogleraar Toon van Hooijdonk de afgenomen melkconsumptie in westerse landen. Melk levert namelijk belangrijke voedingsstoffen, betoogt hij. Dat Van Hooijdonk’s hoogleraarschap betaald wordt door de zuivelindustrie, blijft in het nieuwsbericht van Wageningen University onvermeld.

Wetenschap op bestelling Wageningen & Food Valley Voedingsindustrie Wetenschap voedingswetenschap zuivelsector Melk FrieslandCampina ...

© ANP / Lex van Lieshout

Wageningen wordt een verlengstuk van de voedingsindustrie

18
Arne van der Wal

Unilever verhuist zijn innovatiecentrum naar Wageningen. Onder leiding van bestuursvoorzitter Louise Fresco wordt Wageningen University & Research, een van de hoogst aangeschreven universiteiten ter wereld, steeds meer een gesubsidieerd onderzoekslaboratorium voor grote voedingsmultinationals.

Wetenschap op bestelling Wageningen & Food Valley Unilever Wageningen Universiteit Louise Fresco Food Valley ...
2014

De professor als geldmagneet

17
Fleur Launspach en Ruben Munsterman

Bijna zestig procent van de hoogleraren op Wageningen University zegt dat het binnenhalen van financiering doorslaggevend is bij het bepalen van hun onderzoeksonderwerpen.

Wetenschap op bestelling Wageningen & Food Valley Wetenschap Nevenfuncties Universiteit van Wageningen wageningen Hoogleraren ...

'De Nederlandse wetenschap zit gevangen in een contract'

15
Fleur Launspach en Ruben Munsterman

KNAW-president Hans Clevers legt uit hoe de Nederlandse wetenschap het met steeds minder overheidsbudget moet doen en is aangewezen op contractonderzoek. 'Een betere grasmaaier is leuk, maar de echte innovatie komt uit langetermijnonderzoek dat risicovol is'

Wetenschap op bestelling Wetenschap Onafhankelijkheid KNAW wetenschappelijk onderzoek topsectorenbeleid ...

De geldstromen in de wetenschap

5
Fleur Launspach en Ruben Munsterman

Follow the Money volgt in een serie artikelen het geldspoor in de wetenschap. Vandaag het eerste deel over het grote gewicht van externe opdrachtgevers

Wetenschap op bestelling Wetenschap Overheid Onafhankelijkheid wetenschappelijk onderzoek topsectorenbeleid ...

De suikeroom van Wageningen komt uit Brussel

4
Fleur Launspach en Ruben Munsterman

Nederlandse wetenschappers en onderzoekers zijn koplopers in het binnenhalen van Europees onderzoeksgeld. Vooral onderzoekers op het gebied van landbouw en voeding weten de suikeroom uit Brussel te plezieren.

Wetenschap op bestelling Wageningen & Food Valley Onderzoek Voedingsindustrie Wetenschap Overheid Wageningen Universiteit ...