Eric Smit

Het opschorten van de patenten op coronavaccins is volgens de medisch directeur van Pfizer Nederland een slecht voornemen: internationale farmaconcerns zijn zelf het beste in staat om de wereld tegen het coronavirus te beschermen. Eric Smit betoogt dat het achterliggende streven naar winstmaximalisatie de wereld niet verder helpt, maar juist dringend aan revisie toe is.

Thijs Jansen & Hans Wilmink

De Toeslagenaffaire heeft één ding duidelijk gemaakt: ambtenaren hanteerden een keiharde aanpak van de van fraude verdachte ouders. Geen spatje mededogen. Klokkenluiders werden geloosd. Het kabinet wil dat ‘dergelijke problemen nooit meer gebeuren’. Topambtenaren en het demissionaire kabinet smeden nu revolutionaire plannen. Maar wat ging er mis met het ethisch besef van de ambtenaren?

Hans Schnitzler

De actiegroep Viruswaarheid zegt pal te staan voor de rechtsstaat en spreekt zich geregeld uit tegen de ‘dictatuur’ van de coronamaatregelen. Volgens haar moet de overheid hoofdzakelijk op afstand staan. Die notie van vrijheid klinkt vertrouwd: Hans Schnitzler ziet de actiegroep als de wrange oogst van tien jaar VVD-beleid.

Hans Baaij

Verschillende fiscalisten en juristen hebben het Nederlandse belastingssysteem als onrechtvaardig getypeerd. Met name box 3, de vermogensbox, moet het ontgelden. Volgens Hans Baaij betalen spaarders met nul rendement evenveel belasting over hun vermogen in box 3 als bezitters van aandelen en vastgoed die forse winsten boeken. Wie spaart is de sigaar. Dat moet en kan anders.

Gastauteur

‘Vermijd drukte’, houdt de overheid ons voor, in de strijd tegen verdere verspreiding van het coronavirus. Maar dat onduidelijk is wat we precies onder ‘drukte’ moeten verstaan of wanneer winkelstraten ‘te vol’ zijn, blijkt wel uit de mensenmassa’s die met Black Friday in enkele grote steden op de been kwamen. Terwijl het toch niet moeilijk te voorspellen was dat mensen zich in grote getalen zouden laten verleiden door aantrekkelijke koopjes, met de feestdagen in aantocht.

Hans Schnitzler

Facebook staat aan de vooravond van ingrijpende maatregelen. In Amerika pleit het Congres voor anti-trustmaatregelen om de monopolies van Big Tech op te breken, in de EU is besloten om ‘gerichte advertenties’ te weren. Facebook probeert uit alle macht zichzelf als het beste jongetje van de klas te presenteren. Het kan er écht niets aan doen dat het zo groot is.

Hans Wilmink

Tijden van crisis zoals nu met Covid-19 maken scherper voelbaar hoe moeilijk het is om met onzekerheden om te gaan. Zowel het vertrouwen in de rechtsstaat als het vertrouwen in onafhankelijke kennisverwerving worden op de proef gesteld. Onzorgvuldig optreden van gezagsdragers en kenniswerkers leidt tot boosheid en cynisme onder burgers. Hans Wilmink probeert dat in dit essay scherp te stellen en doet suggesties voor verbetering.

Herman Lelieveldt

Een belasting op suikerhoudende frisdrank kan helpen in de strijd tegen overgewicht, aldus Paul Blokhuis, de staatssecretaris van Volksgezondheid. Toch gaat hij deze kabinetsperiode geen suikertaks invoeren omdat hij vastzit aan slappe afspraken met het bedrijfsleven. Volgens politicoloog Herman Lelieveldt toont deze gang van zaken het failliet van akkoorden en convenanten met lobbyclubs.

Hans Schnitzler

Facebook floreert bij ophef: hoe meer reuring, hoe meer data. Maar ook door het tempo van de machinerie raakt het debat snel oververhit; er is amper tijd om op adem te komen, geen ruimte voor reflectie. Maar wat Hans Schnitzler vooral verbaast, is dat mensen vrijheid van meningsuiting claimen in een ruimte waar iedereen digitaal wordt uitgekleed.

Jan Kuitenbrouwer

De afgelopen maanden heb ik op FTM een aantal keren geschreven over de ‘corona-app’. Digitale technologie gebruiken bij de bestrijding van een pandemie ligt voor de hand: ict bewijst op allerlei manieren zijn waarde voor de gezondheidszorg. Maar kan zo’n app functioneren binnen een democratische rechtsstaat? De meningen buitelen over elkaar heen, maar gefundeerd zijn die niet altijd. Bovendien worden doordachte bevindingen vaak op overtrokken wijze gepresenteerd door de media.

Wanda de Kanter

Waar de overheid tijdens de coronacrisis alles uit de kast trok om de kwetsbaarsten te beschermen, laat zij toe dat de tabaksindustrie al jarenlang diezelfde kwetsbare mensen aan zich bindt. Roken is immers een ‘vrije keuze’. Longarts Wanda de Kanter bestrijdt dat idee al jaren. Niet alleen de tabak zelf is fataal, de marketingmachine en lobby van de tabaksindustrie zijn net zo dodelijk.

Bert Slagter & Peter Slagter

De piek van het aantal Nederlandse coronabesmettingen ligt ruim twee maanden achter ons. Inmiddels is het land in de ban van Ruttes routekaart. Dat suggereert duidelijkheid, maar in de praktijk valt dat tegen. De verschillen tussen sectoren zijn groot en niet goed te verdedigen, frustraties nemen toe en we zitten opgescheept met een anderhalvemetermaatschappij. Dat kan anders.

Thomas Bollen

‘Most people are decent,’ is the central thesis of Rutger Bregman's new book ‘Humankind: A Hopeful History’. The prominent Dutch historian believes that if we embrace this positive image of humanity, the corona crisis will herald the end of the neoliberal era. Financial economist Thomas Bollen wonders whether this is really true: we talk about solidarity, but in the meantime social inequality is growing.

Jan Kuitenbrouwer

Twitter verwijdert wel vaker berichten, maar eind mei gaf het bedrijf voor het eerst in zijn bestaan een hooggeplaatst man een tik op de vingers: Twitter zette een voetnoot bij een tweet van Donald Trump. Verontwaardigd riep de Amerikaanse president dat dit censuur was. Hij schreef een executive order die volgens hem de vrijheid van meningsuiting op sociale media moet waarborgen. Deskundigen menen dat Trump daarmee juist het omgekeerde bereikt. Jan Kuitenbrouwer schetst de valkuilen in het debat.

Stefan Vermeulen

Dat de overheid meepraat over een reddingsplan voor Hema is zo gek nog niet. Er staan alleen al in Nederland 9.500 banen op het spel. Maar om Hema’s enorme schuld van 800 miljoen euro te saneren, zal eigenaar Marcel Boekhoorn eerst zelf een slag moeten leveren met de sprinkhanen in Londen en New York.