Thijs Jansen & Hans Wilmink

De Toeslagenaffaire heeft één ding duidelijk gemaakt: ambtenaren hanteerden een keiharde aanpak van de van fraude verdachte ouders. Geen spatje mededogen. Klokkenluiders werden geloosd. Het kabinet wil dat ‘dergelijke problemen nooit meer gebeuren’. Topambtenaren en het demissionaire kabinet smeden nu revolutionaire plannen. Maar wat ging er mis met het ethisch besef van de ambtenaren?

Sebastiaan Brommersma

De overheid maakt steeds vaker gebruik van complexe data die ze over burgers verzamelt. Maar de koppeling van al die data is ondoorzichtig en de algoritmes die overheidsdiensten gebruiken om de data te verwerken, zijn moeilijk te controleren. Dat is een recept voor hardnekkige systeemfouten, die grote gevolgen kunnen hebben: zie de toeslagenaffaire. De Tweede Kamer heeft inmiddels een nieuwe wet aangenomen die inzet op nog verdergaande datakoppelingen.

Jan-Hein Strop

Hij wist niet precies wat zich afspeelde bij de fraudejacht op ouders. Wel had hij gewaarschuwd voor de gevolgen van het beleid. Dat verklaarde de oud-directeur van de Belastingdienst, Hans Blokpoel, eind vorig jaar bij de Parlementaire Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag. Over de waarachtigheid van zijn verklaring bestaan flinke twijfels. Want die staat op gespannen voet met de verhoren van andere hoofdrolspelers en strookt niet met ambtelijke stukken, zo blijkt uit onderzoek. ‘We zijn pislink.’

Jan-Hein Strop

De Commissie Uitvoering Toeslagen (‘commissie-Donner’) trok eerder dit jaar feitelijk onjuiste conclusies, die gunstig uitpakten voor de Belastingdienst, het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en oud-minister Lodewijk Asscher. Dat blijkt uit nieuwe documenten waarover Follow the Money beschikt. Daaruit blijkt tevens dat de fraudejacht van de Belastingdienst in zeven jaar tijd heeft geleid tot slechts drie veroordelingen van personen van kinderopvanginstellingen.

Siem Eikelenboom

De Ondernemingsraad van de Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (FIOD) wil dat José Lazeroms, de interim directeur-generaal van de Belastingdienst, schriftelijk uitleg geeft over het gedwongen vertrek van directeur Hans van der Vlist. Teamleiders en medewerkers van de FIOD hebben Lazeroms en Bas den Dungen, de hoogste ambtenaar op het ministerie van Financiën, laten weten dat het bericht van Van der Vlists vertrek ‘met grote ontsteltenis’ is ontvangen.

Siem Eikelenboom

Het hoofd van de Fiscale Inlichtingen-en Opsporingsdienst (FIOD), Hans van der Vlist, is met onmiddellijke ingang teruggetreden. Dat deed hij op verzoek van de top van het ministerie van Financiën. Van der Vlist maakte deel uit van het managementteam van de Belastingdienst dat verantwoordelijk is voor de toeslagenaffaire.

Jan-Hein Strop

De Belastingdienst waarschuwde meermaals voor de manier waarop de kinderopvangtoeslag van ouders werd teruggevorderd. Dat gebeurde zo hardvochtig, dat nu tienduizenden gezinnen compensatie moeten krijgen. De verantwoordelijke minister was Lodewijk Asscher, tegenwoordig fractievoorzitter van de PvdA. Hij ontkent de waarschuwingen indertijd te hebben gezien. Onlangs vrijgegeven documenten van het ministerie van Sociale Zaken werpen een nieuw licht op Asschers ontkenning.

Jan-Hein Strop

Bij aanvragen van kinderopvangtoeslag keek de Belastingdienst jarenlang extra kritisch naar aanvragen van niet-Nederlanders. Dat blijkt uit een conceptrapport van de Auditdienst Rijk, ingezien door Follow the Money, dat donderdag in definitieve vorm verschijnt. ‘Dit is in strijd met het discriminatieverbod.’ Tot nu toe ontkende de Belastingdienst praktijken van etnisch profileren.

Jan-Hein Strop

Tienduizenden ouders zijn sinds 2005 getroffen door het hardvochtig terugvorderen van hun kinderopvangtoeslag. Dit is het verhaal over politici en ambtenaren die sinds 2014 wisten van de ernst van dit probleem, maar niet ingrepen. Aan de hand van vertrouwelijke notities reconstrueert FTM hoe staatssecretaris Eric Wiebes en minister Lodewijk Asscher de noodkreten van ambtenaren negeerden. Willens en wetens hielden ze vast aan het harde beleid, waardoor goedwillende burgers in grote financiële nood kwamen.

Hans Baaij

De overheid weet nog altijd niet goed hoe ze belastingtechnisch en arbeidsrechtelijk met zzp’ers om moet gaan. Hans Baaij verrast dat niet dat het tussen de overheid en zzp’ers niet wil vlotten: commentaar van de uitvoerders van de wrakke wet- en regelgeving wordt steevast genegeerd. Baaij heeft een voorstel.

Frederique de Jong & Siem Eikelenboom

Dennis Mijnheer

De Europese btw-systemen zijn kwetsbaar voor professionele fraudeurs die naar schatting jaarlijks voor 50 miljard euro aan btw stelen in de Europese Unie. De afgelopen maanden deed Follow the Money, in een samenwerkingsverband van 35 Europese mediapartners, onderzoek naar de grootste tak van fraude in de EU. Vandaag deel 2: btw-carrouselfraudeurs hebben een nieuw doelwit in het vizier - garanties van oorsprong.

Frederique de Jong & Siem Eikelenboom

Eric Smit & Siem Eikelenboom

Het Europees parlement pleit voor maatregelen tegen transacties waarbij ten onrechte een of meerdere keren dividendbelasting bij de belastingdiensten van de lidstaten wordt teruggevorderd. Het pleidooi volgt na onthullingen van een consortium van Europese onderzoeksjournalisten, waarvan Follow The Money deel uitmaakt.

Eric Smit & Siem Eikelenboom

In heel Europa zijn landen jaren achtereen het doelwit geweest van ‘bendes’ van bankiers, handelaren en hedgefondsen die via ingenieuze constructies fraude met dividendbelasting pleegden. De schade loopt in de tientallen miljarden. ‘Dit is georganiseerde misdaad in krijtstreeppak.’ Ook in Nederland is de Belastingdienst al jarenlang slachtoffer van dividendstrippende bankiers. Dit blijkt uit het onderzoek van het internationale journalistieke samenwerkingsproject The Cumex Files, waarvan Follow the Money deel uitmaakt.

Frederique de Jong & Siem Eikelenboom

Loyens & Loeff, een van de grootste advocaten- en fiscalistenkantoren van Nederland, verdiende vele miljoenen met dienstverlening aan een aantal goede doelen. Maar toen eerst de Belastingdienst vragen begon te stellen en later de opsporingsdienst Fiod een strafrechtelijk onderzoek startte, moest de betrokken topfiscalist vertrekken en betaalde Loyens & Loeff 10 miljoen euro terug aan de goede doelen. De kwestie roept vragen op over de gang van zaken binnen het kantoor.