Frederique de Jong & Thomas Bollen
Kijkje in de derivatenfabriek van de Rabobank © Thomas Bollen
Thomas Bollen
Het Nederlandse MKB leed voor miljarden schade doordat banken hen hadden opgezadeld met renteswaps: financiële producten met zorgvuldig verborgen gebreken. In 2016 werd een compensatieregeling afgesproken, maar ruim drieduizend Raboklanten wachten nog altijd op een definitief aanbod. FTM nam een kijkje in de ‘derivatenfabriek’ van de Rabobank.
Niko Roorda
Wat heeft de aanslag op de spelersbus van Borussia Dortmund met Wall Street te maken? En de handel in graan met naakte Credit Default Swaps? Het antwoord: ze zijn allemaal onderdeel van hetzelfde spelletje.
In de vorige aflevering vertelde Niko Roorda over de toren van schuld en vertrouwen waar onze economie op drijft, en waarom die toren eigenlijk een moker is. Het slot van dat verhaal had u nog van hem tegoed. Bij deze.
Beeld door Matthew Henry (via Unsplash) © CC0 (Publiek domein)
Michiel Werkman
De crisisjaren hebben pijnlijk duidelijk gemaakt dat de rechtspositie van ondernemers ten opzichte van banken drastisch moet worden verbeterd. Om strengere wetgeving te voorkomen, zetten banken in op zelfregulering. Maar daar schieten ondernemers weinig mee op — en de banken zelf verspelen hun krediet.
© ANP/Lex van Lieshout
Stefan Vermeulen
De mogelijke overname door NN Group is nog verre van rond, maar de top van Delta Lloyd zit bepaald niet stil. De verzekeraar verkoopt een derivatenportefeuille gebaseerd op Amerikaanse levensverzekeringen, die voor 115 miljoen euro in de boeken stond. Eerder leverde deze portefeuille grote problemen op voor de verzekeraar.
Peter Hendriks
De recente stresstest voor woningcorporaties met derivaten geeft een onthutsend beeld. Als gevolg van de dalende rente hangt de corporaties nu een bedrag van miljarden euro’s boven het hoofd. Geld dat ten koste gaat van investeringen in nieuwbouw.
Noem het woord 'derivaten' in combinatie met 'woningcorporaties' en de gedachten gaan bij de meesten terug naar een van de grootste fraudezaken uit de Nederlandse geschiedenis. In de wereld van de woningcorporaties zijn ze nog lang niet verlost van dit trauma. Nieuwe problemen met derivaten dienen zich aan.
Eric Smit
Nederlandse pensioenfondsen verdienden miljarden aan rentederivaten. In het vierde deel van de journalistieke televisieserie ‘Zwarte Zwanen’ worden deze mega-winsten tegen het licht gehouden. Kunnen ze door de beugel en deugen de adviseurs? Hoogleraar Theo Kocken: ‘De crux ligt bij de banken’.
Redactie
Een belangrijke doorbraak in het renteswap-dossier: de banken zeggen eindelijk ruimhartige compensatie toe. Die ruimhartigheid noopte het theatergezelschap De Verleiders om hun meest beruchte scène uit de theatervoorstelling ‘Door de bank genomen’ voor het eerst in zijn geheel vrij te geven. Exclusief op Follow the Money.
Joris Heijn
Het klantbelang moet tegenwoordig centraal staan bij banken. Maar wat als er twijfels rijzen over bedragen van 100.000 tot 200.000 euro die je als bank bij honderden ondernemingen in rekening hebt gebracht? Ga je daar dan naar kijken, of ga je tegen de wens van toezichthouder AFM en minister Dijsselbloem in en laat je het de ondernemers zelf uitzoeken? Dat laatste, zo blijkt uit documenten die in handen zijn van Follow the Money.
© ANP Robin Utrecht
Minister Dijsselbloem heeft de curatoren van DSB aangesteld om het probleem van mkb'ers met rentederivaten op te lossen. Zij moeten 'in overleg met de banken' tot een nieuwe herbeoordeling komen.
© ANP Robin van Lonkhuijsen
Rabo-topman Wiebe Draijer heeft zin in de toekomst: na de monsterfusie van vorig jaar en na een eerste winststijging in jaren, moet zijn bank het komende jaar weer 'dichterbij de klant gaan staan'. Maar alle ambities ten spijt, lijkt de bank maar niet los te komen van de vastgoed- en derivatenproblemen uit het verleden. En de klant? Draijer heeft zich er bij neergelegd dat die steeds minder vaak zijn hypotheek bij Rabo afsluit.
Tal van ondernemers bevinden zich in de bizarre situatie dat zij méér rente betalen, omdat de marktrente is gedaald. Dat is het gevolg van renteswaps die de mkb'ers hebben gekocht. Banken erkennen dat de extra rente fout is, maar van compensatie lijkt nog geen sprake.
Dennis Mijnheer
De Europese financiële toezichthouder, ESMA, heeft de afgelopen vijf jaar voor een flinke stroom nieuwe financiële regelgeving gezorgd. Kredietbeoordelaars, hedgefunds en derivatenhandelaren kwamen bovendien opeens onder Europees toezicht te staan. Volgens ESMA-voorzitter Steven Maijoor is dat allemaal een logische reactie op de financiële crisis. ‘In de wereld van de haute finance is het hopeloos misgegaan.’
De afkeer van banken brengt velen ertoe bankmedewerkers collectief als 'boeven' neer te zetten. Michiel Werkman pleit voor nuancering. De grootverdieners aan de top zijn verantwoordelijk voor de klantonvriendelijke cultuur waaraan medewerkers moeten conformeren - bijvoorbeeld bij de afdeling bijzonder beheer.
Frank Wijn
Financieel adviseur Frank Wijn voert al jaren een kruistocht tegen rentederivaten in het MKB. Om zijn verhaal visueel kracht bij te zetten, dook hij in de beeldbank.
Rabobank keerde eerder nog bonussen uit aan bankiers om de verkoop van rentederivaten aan kleine ondernemers te stimuleren. Maar nu verbiedt de bank die praktijken. Als één-na-laatste bank stopt ook Rabo nu met het verkopen van swaps aan kleine mkb'ers.
Voor de tweede keer worden er in Europa bankiers aangeklaagd voor hun dubieuze betrokkenheid bij de verkoop van complexe derivaten aan muppet ambtenaren.
De gevallen zonnekoning Erik Staal bewijst de waarheid een dienst door de bankiers die betrokken waren bij de verkoop van miljarden aan derivaten aan Vestia voor de rechter te dagen. Waarom riepen politici de bankiers niet ter verantwoording?
Banken hebben in 2014 recordboetes betaald, maar hebben ze ook wat geleerd van hun falen? Frank Wijn vindt van niet. En wéér is het MKB de dupe.
Toezichthouders en centrale banken zijn met een stortvloed aan nieuwe regelgeving gekomen om een nieuwe kredietcrisis beter te bezweren. Hoogleraar Risicomanagement Theo Kocken maakt zich zorgen: 'De grootste ramp is dat de regelgeving zo omvangrijk wordt en compliance zo overbelast raakt, dat niemand meer nadenkt over echte risico’s'.
Rechters zijn anders gaan denken over verkoopmethodes van banken voor renteswaps. In 2007 kwam de HBU nog weg met een schemaatje op een flipover en het verzwijgen van negatieve risico's en hoge afkoopsommen. Nu krijgen banken vaak lik op stuk.
Pieter Lakeman
Pieter Lakeman diende als eerste tuchtklachten tegen KPMG en Deloitte in wegens de wijze waarop de rentederivaten in de jaarrekeningen van Vestia gewaardeerd werden. Dat Hans Verbraeken de precieze cijfers niet weergeeft in zijn boek 'De vrije val van Vestia', is Lakemans enige punt van kritiek in zijn lovende recensie. 'Het zou interessant zijn geweest de fouten van KPMG cijfermatig te kunnen beoordelen.'
Jan-Hein Strop
De Waterschapsbank en de Bank Nederlandse Gemeenten hebben op grote schaal leningen met verborgen derivaten uitstaan bij woningbouwcorporaties, blijkt uit onderzoek. 'Deze producten zijn levensgevaarlijk.'
Columnist Frank Wijn trekt een parallel tussen een bankmedewerker die een MKB-er een renteswap verkoopt en een malafide autoverkoper die een klant een ondeugdelijke BMW aansmeert.
Jan Dwarshuis
De huidige derivatenmarkt wereldwijd beslaat ruim 700.000 miljard. Daarmee is de exposure van derivaten al weer boven het niveau van voor de crisis.
De aan derivaten-verslaafde treasurer Marcel de Vries schuift de verantwoordelijkheid voor het Vestia-drama af op de minister en wast zelf zijn handen in onschuld. En de miljoenen kickbacks die hij ontving? 'Ik ontving het geld giraal en betaalde er belasting over. Ik vind dat ik niets strafbaars heb gedaan.'
Initiators van derivatenclaims tegen Rabobank op basis van de Euribor-fraude moeten opletten; Pieter Lakeman waarschuwt dat ze weinig kans maken.
CDA'er Pieter Omtzigt deed een viertal aanbevelingen om in de toekomst rampscenario's als bij Vestia te voorkomen. Het kabinet reageerde maandag. FTM telde 'twee mooie stappen voorwaarts', één 'gemiste kans' en enkele onduidelijkheden. Omtzigt: 'Ik ben hongerig naar meer'.
FTM maakt gebruik van cookies, waaronder ook cookies van derde partijen. Dit doen we om onze website te verbeteren. Meer weten? Lees ons cookiebeleid.