In september 2015 maakten Amerikaanse autoriteiten bekend dat de Duitse autobouwer Volkswagen had toegegeven gebruik te hebben gemaakt van illegale software om de uitstoottest te omzeilen. De auto’s herkenden dat ze werden getest en lieten het uitstootfiltersysteem overschakelen op een minder vervuilende modus. Eenmaal op de weg stootten de auto’s een veelvoud van schadelijke stikstofoxiden (NOx) uit. Vooral stikstofdioxiden (NO2) kunnen ernstige luchtwegziekten veroorzaken en overgevoeligheid voor infecties. De software was een type manipulatie-instrument, in het Engels defeat device, maar in de Nederlandse pers al snel omgedoopt tot sjoemelsoftware. Het schandaal kreeg de naam Dieselgate.
Hoewel het bedrog van Volkswagen in de VS werd ontdekt, bleek het merendeel van de auto’s met sjoemelsoftware in Europa rond te rijden: 8,5 miljoen personenauto’s. Dat niet alleen: naast Volkswagen bleken ook andere autofabrikanten, zoals Fiat Chrysler Automobiles, met software de effectiviteit van hun emissiefilters aan te passen. Volgens sommige schattingen rijden er ruim vijftig miljoen dieselpersonenwagens rond in Europa met veel te hoge uitstoot.
Het schandaal toonde niet alleen een onachtzaamheid van bedrijven jegens volksgezondheid, maar demonstreerde ook een pijnlijk falen van het toezicht in de Europese lidstaten. Nationale autoriteiten en de Europese Commissie pikten signalen te lang niet op. Het Europees Parlement concludeerde na een parlementaire enquête dat er sprake was geweest van wanbeheer, zowel op nationaal als op Europees niveau.