Organisatie · 24 artikelen

Gazprom

Gazprom is een Russisch gasbedrijf dat in 1993 werd opgericht. De Russische overheid heeft 50,2 procent van de aandelen in handen. Gazprom heeft een wettelijk verankerd exportmonopolie voor gas en is goed voor zo’n 5 procent van het bruto binnenlands product van Rusland.

Het bedrijf heeft sinds z’n oprichting een centrale rol in de Russische machtspolitiek. Onder president Boris Yeltsin (1991-1999) mochten de energie-oligarchen achter Gazprom in ruil voor politieke steun doen en laten wat ze wilden. Gazprom betaalde geen of nauwelijks belasting. Dat maakte het bedrijf tot een ideaal middel voor zelfverrijking voor de top van het bedrijf.

Vladimir Poetin wilde bij zijn aantreden als Russisch president de macht van (onwelgevallige) oligarchen breken en begon bij Gazprom. De nieuwe bedrijfstop bestond uit mannen als Aleksej Miller en Dmitri Medvedev, protégés van Poetin, die tot dan geen noemenswaardige ervaring in de energiesector hadden. Hun loyaliteit stond evenwel buiten kijf. Onder het nieuwe bestuur kocht Gazprom banken, tv-stations en kranten op. Daarmee kreeg Poetin via de energiereus ook controle over de financiële sector en belangrijkste nationale media.

Miller is nog steeds bestuursvoorzitter van Gazprom, terwijl Medvedev president en later premier van Rusland werd.