#pitchbrabant

Covid-19 dwingt de wereld opnieuw te kijken naar een al ouder maar groeiend probleem: zoönosen, ziekten die overgaan van dier op mens. Wetenschappers verwachten dat van elke vier nieuw opkomende ziekten er drie van dierlijke oorsprong zullen zijn. Nederland lijkt er nu al met een te maken te hebben: een nieuwe ziekteverwekker afkomstig uit – alweer – de intensieve geitenhouderij.

In de geitenmelkerij
© ANP/Rob Voss

2 mei 2020 6:00 ·

13 MIN.

De epidemie ná Q-koorts en corona zal ons weer overrompelen

Analyse

17

Miro Lucassen & Priscilla Tienkamp

De overheid gaat voortvarend te werk in de coronapandemie, nu mensen elkaar besmetten. Veel voortvarender dan in de Q-koortsepidemie, toen duizenden mensen ziek werden door een bacterie uit geitenstallen. In dit artikel geven we antwoord op de vraag die dankzij corona actueler is dan ooit: wat hebben we geleerd van de Q-koortsepidemie? En hoe helpt die les ons bij de bestrijding van de corona-uitbraak?

Coronacrisis Gezondheid Noord-Brabant veehouderij melkveehouderij Ministerie van Volksgezondheid Q-koorts ministerie van landbouw #pitchbrabant Coronavirus ...

Intensieve geitenhouderij in Hurwenen, Gelderland.
© ANP/Marcel van den Bergh

17 april 2020 6:00 ·

6 MIN.

Geitengevaar: alleen zichtbaar op de kaart van Gelderland

Analyse

103

Gelderland

Miro Lucassen & Priscilla Tienkamp

Door de coronacrisis is er opnieuw aandacht voor de gezondheidsrisico's van intensieve veehouderij, met name geiten. De geitensector is relatief klein, maar was wel verantwoordelijk voor de Q-koortsepidemie van 2007-2011. Nu presenteert de sector alweer een risico: een veel grotere kans op longontstekingen voor wie er in de buurt woont.

Coronacrisis Boeren Intensieve landbouw volksgezondheid Q-koorts geiten veeteelt Provincie Gelderland #pitchbrabant Gelderland ...

Een drive-in corona-check in het Noordbrabantse Goirle. Inwoners die Q-koorts hebben gehad maken zich zorgen over het coronavirus
© Remko de Waal / ANP

3 april 2020 6:00 ·

Geiten, Q-koorts en corona: vooral in Brabant hebben longen het zwaar

15

Miro Lucassen

Wie bij een grote geitenhouderij in de buurt woont, heeft tot 60 procent meer kans op longontsteking. Veel inwoners van Noord-Brabant, waar geiten eerder een dodelijke Q-koortsepidemie veroorzaakten, zijn daarom extra bezorgd over het coronavirus. Wereldwijd zijn de grootste brandhaarden gebieden met een hoge bevolkingsdichtheid en veel industrie, transport én intensieve veehouderij. Noord-Brabant is zo’n brandhaard.

Coronacrisis Noord-Brabant Q-koorts #pitchbrabant

Een man neemt deel aan een onderzoek naar eventuele gezondheidsrisico’s door de vee-industrie. 3000 Brabanders en Limburgers staan bloed en neusslijm af en doen een longfunctietest
© ANP Bart Maat

20 maart 2020 6:00 ·

De Q-koortsepidemie is voorbij, maar patiënt ben je voor het leven

5

Miro Lucassen

Q-koortspatiënt? Dat is zware pech. De besmetting is moeilijk te ontdekken, ook na ‘herstel’ kunnen klachten terugkeren, arbeidsongeschiktheid ligt permanent op de loer. Nog altijd sterven elk jaar gemiddeld tien mensen aan de gevolgen van de uitbraak in Brabant (2007 tot 2010). Compensatie van de overheid per patiënt: maximaal 15.000 euro. De getroffen boeren kregen gemiddeld 300.000 euro, bijna 550 euro per geruimde geit.

Noord-Brabant Q-koorts #pitchbrabant

Nederlandse spreekwoorden. Olieverf op eikenhout, 1559
© Public commons / Pieter Bruegel de oudere

15 maart 2020 11:00 ·

2 MIN.

Kunnen we leren van de Q-koorts?

Column

19

Pakt de overheid het coronavirus net zo knullig aan als de uitbraak van Q-koorts? Dat heb ik me de afgelopen weken tijdens mijn onderzoek naar de Q-koortsepidemie voor Pitch Brabant regelmatig afgevraagd.

Coronacrisis Q-koorts #pitchbrabant Coronavirus

Ruim 850 geiten van geitenhouderij De Rimboe in Rhenen worden ’s nachts gemolken. ZZP-er Nine van Bemmel uit de Meijer bij Bodegraven melkt zes dagen in de week in haar eentje zo’n 2000 geiten en koeien op vijf verschillende bedrijven.
© ANP / VIDIPHOTO

6 maart 2020 6:00 ·

8 MIN.

Aantal geiten verdubbelde sinds Q-koortsepidemie, ondanks ‘stop’ en gezondheidsrisico's

10

De Nederlandse veehouderij verdient goed geld aan geiten; vooral aan de export van hun melk. Ten tijde van de Q-koortsepidemie (2007-2010) neemt de overheid de intensieve geitenhouderij langdurig in bescherming – ze is de kip met de gouden eieren. Ook nu is het dier verdacht: in gebieden met veel geitenstallen krijgen opvallend veel mensen longontsteking. Daarom geldt in veel provincies een vestigings- en uitbreidingsverbod voor geitenboeren. Het aantal geiten groeide niettemin naar een nieuw record. Alleen al in Noord-Brabant kwamen er vorig jaar meer dan 3000 bij.

Boeren Q-koorts #pitchbrabant

Etten-Leur, april 2009: Minister Verburg van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit houdt dinsdag een geit vast terwijl een dierenarts de eerste dieren gaat vaccineren tegen q-koorts bij het melkgeitenbedrijf Hoon in Etten-Leur. De inenting van melkschapen en melkgeiten tegen q-koorts is verplicht in een groot deel van het zuiden en het midden van het land.
© ANP / Robert Vos

28 februari 2020 6:00 ·

Q-koortsbestrijding met olifant in de kamer: het economische belang van geitenhouders

58

Miro Lucassen

Alleen Nederland krijgt te maken met een Q-koortsepidemie die zich binnen één jaar al herhaalt. Duitsland, Frankrijk, Engeland en Australië vinden meteen de bron – geiten- en schapenbedrijven – en maken die onschadelijk. Wanneer hier in 2007 Q-koorts opduikt, lopen de autoriteiten eerst nog zeker twee jaar achter de feiten aan. Het imago van de geitenhouderij lijkt belangrijker dan de volksgezondheid. De epidemie zal uiteindelijk duizenden mensen ziek maken en 95 levens eisen.

Noord-Brabant Q-koorts #pitchbrabant

21 februari 2020 6:00 ·

De Q-koortsepidemie was de grootste uitbraak ter wereld, maar de Nederlandse overheid keek vooral toe

16

Miro Lucassen

In 2007 talmen de gezondheidsautoriteiten zo lang met de aanpak van Q-koorts dat uiteindelijk 4107 mensen ernstig ziek worden en 50.000 geiten moeten worden afgemaakt. Follow the Money reconstrueert de Q-koortsepidemie tussen 2007 en 2011 – de grootste in de wereld. In deze aflevering: het spanningsveld tussen volksgezondheid en belangen van veehouders.

Noord-Brabant Q-koorts #pitchbrabant

14 februari 2020 6:00 ·

7 MIN.

De bacterie die Q-koorts veroorzaakt, voert al decennia een guerrilla-oorlog

21

Net als het corona-virus nu, confronteerde de veroorzaker van Q-koorts de wetenschap met onbeantwoorde vragen. De jacht op een mysterieus organisme achter Q-koorts dat zich nog altijd niet laat verdelgen, begon in de jaren dertig van de twintigste eeuw. Wat is er bekend over de oorzaken, de gevolgen en de bestrijding van de ziekte die van dieren op mensen overspringt?

Q-koorts #pitchbrabant

April 2009: Minister Gerda Verburg van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit houdt een geit vast terwijl een dierenarts de vaccinatiespuit in gereedheid brengt om de eerste geit in te enten tegen Q-koorts bij het melkgeitenbedrijf Hoon in Etten-Leur.
© ANP Robert Vos

7 november 2019 6:00 ·

6 MIN.

We weten nog lang niet genoeg van Q-koorts

9

Schijndel

Miro Lucassen

Voor Richard van den Akker kwam de pitch van Follow the Money en Omroep Brabant precies op het juiste moment: in zijn vakantie. Zo had hij wat energie om aandacht te vragen voor Q-koorts, waarvan hij persoonlijk al elf jaar de gevolgen ondervindt. Waarom keek Nederland lang weg van deze gevaarlijke bacterie in de veehouderij? Waarom weet de gezondheidszorg zo weinig van Q-koorts? Reageren onze instanties wel adequaat bij een volgende besmetting?

Q-koorts #pitchbrabant Schijndel

4 oktober 2019 11:00 ·

2 MIN.

Pitch Brabant: dit is het winnende onderzoeksvoorstel

2

Arne van der Wal