Mira Sys

De giftige PFAS, chemische stoffen die zich opstapelen in het lichaam, blijken al veel sneller schadelijk dan tot nu toe gedacht. Ze hebben een negatief effect op het menselijk immuunsysteem. PFAS hopen zich voorts op in moedermelk, waardoor kleine kinderen meer risico lopen. Of iemand zelf te veel PFAS binnen krijgt, is echter erg lastig te achterhalen. De Europese voedselwaakhond heeft daarom een strengere gezondheidswaarde ingevoerd, en de Europese Commissie is bezig maxima voor PFAS in voedsel vast te stellen.

Jan-Hein Strop

Arts-microbioloog Jan Kluytmans verdient aan coronatesten. Als lid van het Outbreak Management Team (OMT) adviseert hij gelijktijdig over het testbeleid en over de inzet van sneltesten, een bron van inkomsten voor zijn laboratorium en hemzelf. Maar dat financiële belang heeft hij niet gemeld. Het ministerie van VWS ontkent het bestaan van een belangenconflict niet, maar ziet geen probleem. Dit is niet het eerste incident rond belangenverstrengeling in het OMT: eerder al kwam de dubbele pet van collega Ann Vossen in beeld.

Jan-Hein Strop & Mathieu Verver

Voor een kleine groep artsen-microbioloog zijn de coronatesten een goudmijn. Zij krijgen per uitgevoerde labtest betaald uit publieke middelen, wat voor hun beroepsorganisatie NVMM reden was om deze artsen op te roepen tot een matiging van hun vergoeding. Voor de buitenwereld zijn deze inkomsten verborgen gebleven. En de artsen houden dat graag zo. Om welke artsen gaat het? En zijn hun overwinsten gerechtvaardigd? ‘Dit is een systeemfout die tot wantoestanden kan leiden.’

Karin Spaink

Amrish Baidjoe is een van Nederlands weinige outbreak-deskundigen met brede ervaring in crisissituaties. Eind juli richtte hij met andere experts het ‘Red Team’ op. Naar aanleiding van een rapport dat dit Red Team over mondmaskers publiceerde, besloot premier Rutte dat het OMT daar nogmaals naar moet kijken. Baidjoe is gematigd positief over de maatregelen die het kabinet gisteren aankondigde: ‘Inmiddels zijn we in de fase beland waarin we de stroom infecties niet meer kunnen stoppen met testen en bron- en contactonderzoek alleen.’

Eelke van Ark & Jan-Hein Strop

Een groot Duits laboratorium dat extra coronatestcapaciteit aanbood, werd door het Ministerie van VWS geweerd met de eis dat er een Nederlandstalige arts beschikbaar moest zijn. Dat blijkt uit documenten in handen van Follow the Money. Hiermee hielp VWS — in weerwil van het beleid van minister Hugo de Jonge — met het afschermen van de markt. ‘Dit is in strijd met Europees recht.’

Siem Eikelenboom

Voor de beademingsapparatuur die ziekenhuizen vanwege de coronacrisis ontvangen, hoeven ze geen cent te betalen. De apparatuur wordt geschonken door het ministerie van VWS. Dit melden verschillende bronnen aan Follow the Money. In tegenstelling tot begin dit jaar belooft VWS de ziekenhuizen apparatuur van A-merken. Fabrikanten zijn niet blij met de vrijgevigheid van VWS: ‘Dit verpest de markt.’

Bert Slagter & Peter Slagter

De piek van het aantal Nederlandse coronabesmettingen ligt ruim twee maanden achter ons. Inmiddels is het land in de ban van Ruttes routekaart. Dat suggereert duidelijkheid, maar in de praktijk valt dat tegen. De verschillen tussen sectoren zijn groot en niet goed te verdedigen, frustraties nemen toe en we zitten opgescheept met een anderhalvemetermaatschappij. Dat kan anders.

Eelke van Ark

Nederland test aanzienlijk minder op corona dan andere EU-landen, blijkt uit internationale cijfers. Aan de capaciteit kan het niet liggen: van de ruim 17.000 beschikbare testen blijven er de afgelopen weken elke dag zeker 12.000 onbenut. De GGD-en houden zich bovendien in de praktijk soms strenger aan de richtlijn dan nodig. Dit blijkt in strijd met het advies van het European Centre for Disease Control (ECDC).

Eelke van Ark

Meerdere leveranciers van testmateriaal voor Covid-19-testen komen over de brug met meer dan 2 miljoen testen voor Nederlandse labs. Dat blijkt uit een uitgelekte mail van microbioloog Ann Vossen van het Outbreak Management Team aan laboratoria. Onder de aanbieders bevindt zich niet marktleider Roche, die eerder kampte met leveringsproblemen. Vragen over wat Roche wel bijdraagt, stuiten op een muur van stilzwijgen.

Frederique de Jong & Jan-Hein Strop

Het Nederlandse beleid van spaarzaam testen op het coronavirus is voor een belangrijk deel ingegeven door een tekort aan laboratoriummaterialen. Farmaceut Roche domineert die markt en levert momenteel slechts 30 procent van de Nederlandse bestellingen. Roche heeft de sleutel van de voorraadkast en houdt vooralsnog het recept dat bepaalde tekorten kan helpen oplossen, onder de pet.

Jan-Hein Strop & Eelke van Ark

The Dutch policy of limited testing for the coronavirus is largely caused by a shortage of laboratory supplies. Pharmaceutical company Roche dominates the market for lab materials and currently supplies a mere 30 per cent of the Dutch orders. Roche holds the key to the storage cabinet and has as of yet kept the recipe which could help overcome certain shortages under its hat.

Ilona Dahl

Eén van de grootste matjesfabrikanten is in een Amerikaanse strafzaak veroordeeld tot een megaboete: 344 miljoen dollar. Johnson & Johnson verzweeg doelbewust ernstige complicaties die de kunststof bekkenbodemmatjes kunnen veroorzaken en bedreef misleidende marketing om artsen over de streep te trekken om deze matjes te gebruiken bij hun patiënten. Wat betekent deze uitspraak voor de slachtoffers in Nederland?

Mira Sys

Bijna vergeten, staat het ineens weer hoog op de agenda: loodvervuiling. Die is zorgwekkend, bijvoorbeeld omdat blootstelling aan dit metaal een negatief effect heeft op het IQ van jonge kinderen. Dat is al langer bekend, maar leidt niet tot een krachtige, eenduidige aanpak van het probleem. Sterker: de hoeveelheid lood die officieel in de grond mag zitten, is in veel Nederlandse gemeenten hoger dan de GGD wil.

Mira Sys

Terreinen waar vroeger industriële of andere vervuilende activiteiten hebben plaatsgevonden, zijn vaak nog steeds vies. Saneren is minder eenvoudig dan het lijkt: de kosten lopen tot in de miljoenen — áls het al lukt. In Amsterdam-Noord proberen ze een andere aanpak.

Mira Sys

De Europese voedselveiligheidsautoriteit EFSA heeft een nieuwe voorlopige grenswaarde voor de teflon-stof PFOA vastgesteld. Die is vijftien keer strenger dan de waarden die het Nederlandse RIVM nu hanteert. Dat betekent dat de gerustellende conclusies uit eerdere onderzoeken naar de teflon-vervuiling zouden moeten worden herzien. Maar het RIVM wil de nieuwe waarden niet overnemen.

Eline Jacobse

In 2030 moet het aantal mensen met een depressie met maar liefst 30 procent gedaald zijn. Dat is het doel van de ‘depressiedeal’ die minister Schippers vorige maand presenteerde. Het plan zet een belangrijk onderwerp op de kaart, want één op de vijf mensen krijgt te maken met depressie.